Wypłata dywidendy – 20 kluczowych zagadnień

Inwestowanie w spółki dywidendowe staje się coraz bardziej popularne. Bardzo często pojawiają się jednak wątpliwości, czym różni się dzień dywidendy od terminu wypłaty dywidendy, czym różni się stopa dywidendy od wskaźnika wypłaty dywidendy, itd. Postanowiłem nieco uporządkować te informacje, więc jeśli Ty również masz powyższe wątpliwości, zapraszam do lektury.

1. Co to jest dywidenda?

Jednym z podstawowych praw akcjonariuszy jest prawo do udziału w zysku. Spółka może zysk zatrzymać lub wypłacić (w całości lub w części). Dywidenda to część zysku, która jest wypłacana akcjonariuszom. Wysokość wypłacanej dywidendy zależy przede wszystkim do fazy rozwoju spółki. Spółki dojrzałe, które nie mają pomysłu na rozwój, często wypłacają dużą część zysku. Natomiast spółki młode, w fazie wzrostowej przeważnie wypłacają niskie dywidendy (lub nie wypłacają wcale), lecz zysk przeznaczają na inwestycje.

2. Rodzaje dywidend

Dywidendy dzielą się na:

• Zwykłe – mogą być regularne (wypłacane raz na jakiś czas) lub nieregularne (częstotliwość się zmienia)
• Dodatkowe – najczęściej zdarzają się w przypadku nadzwyczajnych zysków
• Specjalne – możemy je spotkać w przypadku zdarzeń jednorazowych (np. sprzedaż części majątku)
• Likwidacyjne – wypłacane, gdy spółka jest likwidowana

3. Formy wypłaty dywidendy

Spółki wypłacają dywidendę najczęściej w formie gotówki. Prawo nie zabrania wypłaty w innej formie (np. akcje, obligacje). Jednak taka forma może budzić kontrowersje, co dobrze pokazuje przykład spółki MNI. Niegotówkowa forma dywidend może świadczyć, że firma ma kłopoty z płynnością finansową.

4. Skup akcji własnych (buyback)

Czasem za alternatywną formę wypłaty dywidendy uznaje się skup akcji własnych. W wyniku buyback’u zmniejsza się ilość akcji w obiegu, więc ich wartość wzrasta. Powodem skupu akcji własnych często są korzyści podatkowe. Akcjonariusz zapłaci podatek dopiero, gdy sprzeda akcje spółki.

5. Wskaźnik wypłaty dywidendy (Payout Ratio)

Wskaźnik wypłaty dywidendy określa jaka część zysku jest przez spółkę wypłacana. Jeśli przykładowo spółka osiągnęła zysk 100 zł, a wypłaca 80 zł, stopa dywidendy wynosi 80%.

6. Stopa dywidendy (Dividend Yield)

Stopa dywidendy to iloraz dywidendy i kursu giełdowego. Im wyższa wartość tego wskaźnika, tym wyższy dochód inwestora. Jeśli przykładowo kurs akcji wynosi 100 zł, a wartość dywidendy (przypadająca na 1 akcję) wynosi 5 zł, stopa dywidendy wynosi 5%.

7. Polityka dywidendowa

Polityka dywidendowa spółki określa wysokość i częstotliwość wypłaty dywidendy. Możemy wyróżnić politykę:

• Stałej wysokości dywidendy na akcję (np. zawsze 100 zł na akcję)
  
• Stałej stopy wypłaty dywidendy (np. zawsze 80% zysku)
  
• Rezydualną (nadwyżkową) – dywidendy są wypłacane jedynie, gdy spółka wyjątkowo nie potrzebuje gotówki
  
• 100% stopy wypłaty dywidendy – spółka wypłaca cały zysk na dywidendę
• 100% zysku zatrzymanego – spółka nie wypłaca dywidendy w ogóle

8. Wysokość dywidendy

Wysokość dywidendy nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy, powiększonego (lub pomniejszonego) o niepodzielone zyski (lub niepokryte straty) z lat ubiegłych oraz kapitały określone w KSH.

9. Prawo do dywidendy

Prawo do dywidendy mają akcjonariusze, którzy byli posiadaczami akcji w Dniu dywidendy. Trzeba pamiętać, że na Giełdzie Papierów Wartościowych okres rozliczenia wynosi 2 dni sesyjne. Zatem, przykładowo, jeśli dzień dywidendy wypada w piątek, a nie jesteś posiadaczem akcji, to aby uzyskać prawo do dywidendy, należy nabyć akcje najpóźniej 2 dni wcześniej (w środę). Natomiast, jeśli jesteś posiadaczem akcji, lecz nie chcesz uzyskać prawa do dywidendy, musisz sprzedać akcje najpóźniej 2 dni przed Dniem dywidendy (w środę).

10. Dzień dywidendy

Walne zgromadzenie akcjonariuszy określa dzień dywidendy, czyli dzień, według którego ustalana jest lista akcjonariuszy uprawionych do dywidendy za dany rok obrotowy. Decyzję o wyznaczeniu dnia dywidendy (i innych szczegółów) wypłaty spółka podaje do publicznej wiadomości w formie komunikatu bieżącego. Komunikaty można znaleźć na stronach poszczególnych spółek giełdowych oraz w wielu serwisach, które bezpłatnie udostępniają komunikaty ESPI/EBI. Przykład komunikatu o wypłacie dywidendy Banku Handlowego.

Dzień dywidendy nie może być wyznaczony później niż w terminie dwóch miesięcy od dnia uchwały o podziale zysku. Uchwały o podziale zysku podejmowane są najczęściej w pierwszej połowie roku kalendarzowego – nie wcześniej, niż po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego (na które spółka ma 6 miesięcy od dnia bilansowego).

11. Termin wypłaty dywidendy

Walne zgromadzenie akcjonariuszy, oprócz dnia dywidendy, określa termin wypłaty dywidendy. Termin wypłaty dywidendy może być wyznaczony w okresie kolejnych trzech miesięcy, licząc od dnia dywidendy.

12. Dywidenda zaliczkowa

Zarząd, za zgodą Rady Nadzorczej, może wypłacić akcjonariuszom zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy na koniec roku obrotowego, pod warunkiem że spółka posiada środki wystarczające na wypłatę oraz w sprawozdaniu za poprzedni rok obrotowy wykazało zysk. Zaliczka może stanowić najwyżej połowę zysku osiągniętego od końca poprzedniego roku obrotowego, z uwzględnieniem innych zasad, określonych w KSH.

13. Dywidenda uprzywilejowana

Akcje uprzywilejowane w zakresie dywidendy mogą przyznawać uprawnionemu dywidendę, która przewyższa nie więcej niż o połowę dywidendę przeznaczoną do wypłaty akcjonariuszom uprawnionym z akcji nieuprzywilejowanych.

14. Korekta kursu giełdowego

Giełda papierów Wartościowych automatycznie koryguje kurs giełdowy spółki o wartość (brutto) dywidendy. Jeśli przykładowo dzień dywidendy wypada w piątek, to ostatnim dniem notowania akcji z dywidendą będzie środę. Odcięcie dywidendy następuje w następnym dniu po środzie, czyli w czwartek. Jeśli kurs zamknięcia spółki w środę wynosił 100zł, a wartość  dywidendy wynosi 10zł, to kurs odniesienia (widoczny w arkuszu) w czwartek będzie wynosił 90zł, a akcje będą już notowana bez prawa do dywidendy.

15. Podatek od dywidendy

W odniesieniu do osób fizycznych, dywidenda podlega zryczałtowanemu podatkowi od zysków kapitałowych (podatek Belki). Obecnie wynosi on 19%. Podmiotem zobowiązanym do pobrania podatku jest Twój dom maklerski. Na Twoje konto maklerskie wpływa kwota netto – już pomniejszona o podatek.

16. Kalendarz dywidend

Szczegółowy kalendarz wypłaty dywidend prowadzi wiele portali internetowych. Można go znaleźć między innymi na:

• Stockwatch
• Strefa Inwestorów
• Interia

17. Dywidenda a wartość spółki

Istnieją różne teorie odnoszące się do wpływu polityki dywidend na wartość firmy:

• Teoria nieistotności dywidendy – polityka dywidend nie wpływa na wartość firmy
• Teoria wróbla w garści – im wyższa stopa wypłaty dywidend, tym wyższa wartość firmy.
• Teoria preferencji podatkowych – im niższa stopa wypłaty dywidend, tym wyższa wartość firmy

18. Indeks WIGdiv

Index WIGdiv to indeks grupujący spółki dywidendowe. Do niedawna w jego skład wchodziło 30 spółek, ze 150 największych spółek z najwyższą stopą dywidendy oraz co najmniej 3-letnią historią wypłaty dywidend. Indeks nie zachowywał się najlepiej i pod koniec 2016 roku GPW zmieniła zasady jego konstrukcji (strona 28). Obecnie kryterium stopy dywidendy nie jest brane pod uwagę – większe znaczenie ma obecnie stabilność wypłat. Do indeksu wchodzą spółki z WIG20, mWIG40, sWIG80, które wypłacają dywidendę od co najmniej 5 lat. Datą bazową indeksu jest 31 grudnia 2010 roku. Aktualny skład indeksu WIGdiv można znaleźć np. na Bankier.pl

19. Czy warto inwestować w spółki dywidendowe?

Istnieje wiele strategii zakładających inwestowanie w spółki dywidendowe. Jedną z nich jest inwestowanie w spółki dywidendowe, które znajdują się w fazie wzrostowej.

20. Fundusze dywidendowe

Pojęcie funduszy dywidendowych może budzić pewne wątpliwości. Z jednej strony możemy wyróżnić fundusze, które inwestują w spółki dywidendowe. Z drugiej strony, istnieją też takie, które same wypłacają dywidendy, w tym również fundusze zagraniczne. Wśród powyższych możemy wyróżnić zarówno fundusze otwarte jak i zamknięte. Spośród krajowych funduszy otwartych, w dłuższym horyzoncie (36 i 60 miesięcy) najlepiej radził sobie PZU Akcji Dywidendowych, zdecydowanie pokonując WIG. Fundusz ten jest dość aktywnie zarządzany, a przedmiotem inwestycji są nie tylko spółki dywidendowe.

Wśród rozwiązań pasywnych, warto zwrócić uwagę na fundusz ETF ProShares S&P 500 Aristicrats, naśladujący amerykański indeks S&P Dividend Aristocrats, skupiający spółki, które od 25 lat wypłacają coraz wyższą (nominalnie) dywidendę. Ten fundusz ETF w długim horyzoncie inwestycyjnym bardzo istotnie pokonuje indeks S&P500.