15% rocznie – współczynniki Alfa i Beta w strategii. Marcin Brendota (Alior Bank)

Jak wykorzystać współczynniki Alfa i Beta w strategii inwestycyjnej? Alfa i Beta wywodzą się z klasycznego modelu CAPM, który jest szeroko opisywany w literaturze. Jak można przełożyć tę teorię na praktykę? Proponuję zerknąć na automatyczną strategię Marcina Brendoty, analityka Biura Maklerskiego Alior Banku, którą przedstawił podczas naszej rozmowy. Skończyła właśnie 5-te urodziny i zarobiła łącznie 104% (15% rocznie).

Kilka lat temu prezentowałeś założenia swojej strategii na konferencji Wall Street. Wtedy miała ona jeszcze krótką historię. W lipcu skończyła 5 lat. Jakie są jej wyniki i jak się w tym czasie zachowywała?

Portfel ruszył 1 lipca 2012. W ciągu 5 lat stopa zwrotu wyniosła 104%, czyli 15,3% rocznie. W tym samym czasie WIG wzrósł o 49,8%, czyli 8,4% rocznie. Generalnie, gdy indeks wzrastał, portfel również rósł. Natomiast w trakcie spadków WIG, portfel poruszał się horyzontalnie lub delikatnie spadał.

Zmiany wartości portfela z uwzględnieniem alokacji widać na poniższym wykresie.

Jak wyglądają podstawowe statystyki?

Maksymalne obsunięcie było dużo niższe, niż w przypadku WIG, aczkolwiek ryzyko portfela mierzone odchyleniem standardowym było niego zbliżone. Uzyskana stopa zwrotu była dwa razy wyższa. Stąd też wysoki poziom wskaźników efektywności inwestycji.

 Jakie są założenia Twojej strategii?

Strategia portfela zakłada podążanie za trendem i opiera się na automatycznym algorytmie dla rynku akcji GPW. W pierwszym kroku badany jest trend dla indeksu. Następnie, w zależności od wyniku badania, określany jest kierunek transakcji oraz stopień alokacji.

Na rynku wzrostowym przedmiotem inwestycji są jedynie akcje spółek. Co miesiąc konstruowany jest ranking spółek, uwzględniający współczynniki Alfa i Beta. Spółki znajdujące się na czele rankingu wchodzą do portfela. Dla rynku spadkowego możliwe jest otwarcie krótkiej pozycji w kontraktach terminowych na WIG20.

Jak tworzony jest ranking spółek i ile spółek wchodzi do portfela ?

Ranking tworzą spółki należące do WIG, spełniające warunek płynności oraz – od lutego 2014 – warunek zmienności. Dla każdej inwestycji przyjęte jest zlecenie stop loss – 20% od ceny nabycia. Sygnały transakcyjne są realizowane pierwszego dnia miesiąca, z założeniem zlecenia PCR. Niewykorzystane środki są deponowane na 1M lokatę. Przyjęta prowizja maklerska wynosi 0,3%. Obliczenia są generowane na podstawie miesięcznych interwałów. Do portfela dobieranych jest 5 czołowych spółek rankingu. Wypadnięcie spółki lub spółek poza pierwszą „piątkę” oznacza zamknięcie pozycji i realokację w akcje spółki, która pojawiła się w tej „piątce”.

Jak badasz kierunek trendu?

Ocena koniunktury rynkowej jest dokonywana na podstawie przebiegu regresji liniowej względem indeksu rynkowego. Obliczenia poszczególnych zmiennych są dokonane na podstawie danych miesięcznych (24 miesiące).

Jak określasz alokację?

Gdy kurs indeksu WIG przebija od dołu spadającą linię regresji liniowej – alokacja w akcjach wyniesie 50% (po 10% na każdą akcję). Gdy kurs indeksu utrzymuje się powyżej linii regresji, a kąt jej nachylenia zmienia się na dodatni – alokacja wzrośnie do 100% (po 20% na każdą akcję). Gdy kurs indeksu przebija od góry zwyżkującą linię regresji, poziom alokacji spada do 25% (5% na każdą akcję). Gdy kurs indeksu regresji utrzymuje się poniżej linii regresji, która zaczyna opadać, alokacja spada do 0%. Gdy kurs indeksu utrzymuje się poniżej linii regresji, a linia wskaźnika kontynuuje spadek (drugi z spadek z rzędu), zajmowana jest krótka pozycja w kontraktach terminowych na WIG20.

Skąd się wzięły współczynniki Alfa i Beta oraz jak są uwzględniane w rankingu?

Współczynniki Alfa i Beta pochodzą z modelu CAPM. Alfa Jensena wskazuje czy spółki są niedowartościowane (Alfa dodatnia) czy przewartościowane (Alfa ujemna) względem teoretycznego modelu wyceny. Współczynnik Beta określa wrażliwość kursu akcji na zmiany portfela rynkowego (WIG). Spółki, o współczynniku Beta poniżej 1, nazywane są defensywnymi. Współczynniki liczone są dla okresu 12 miesięcy.

Na rynku wzrostowym (alokacja 50% lub 100%) – do portfela trafiają spółki o najwyższym poziomie współczynnika Alfa (spółki niedowartościowane). Przy rynku spadkowym (alokacja 25%) – do portfela trafiają spółki o najniższym współczynniku Beta (spółki defensywne).

Jak określone zostały warunek płynności i zmienności?

Jeśli chodzi o płynność, wartość obrotu za dany miesiąc musi być większa, niż 25% wartości obrotu na całym rynku podzielona przez liczbę aktualnie notowanych spółek.

Ponadto cena zamknięcia musi być wyższa niż 1 zł i mniejsza niż 500zł. Przy spółkach groszowych zmienność jest podwyższona, ze względu na krok notowania. Z kolei w przypadku spółek kosztujących ponad 500zł płynność bywa niższa i często występuje duża różnica między ofertami kupna i sprzedaży (spread). Dodatkowym warunkiem jest aby sama spółka była w trendzie wzrostowym, wykorzystano tutaj proste narzędzie MACD.

Skąd wzięły się Twoje założenia?

W czasie załamania koniunktury giełdowej większość spółek nie jest w stanie oprzeć się spadkom. Stąd pomysł, aby badać aktualny trend, tak aby w trakcie trendu wzrostowego mieć wysoką alokację w akcjach, a w trakcie spadkowego – niską (połączoną z pozycja krótką na kontraktach). Zaznaczam jednak, że pozycja krótka nie jest tutaj lewarowana, tzn. otwierana jest tej wielkości pozycja aby nie było efektu dźwigni finansowej (kontrakt w całości opłacony).

Czy można oczekiwać, że strategia będzie równie dobrze zachowywać się w przyszłości? W jakich warunkach strategia może się słabo zachowywać?

Strategia wykazuje słabość w stosunku do indeksu bazowego w sytuacji dość niskiej szerokości rynku, gdzie zainteresowaniem cieszą się np. głównie spółki o największej kapitalizacji mające zdecydowanie większy wpływ na indeks WIG, podczas gdy w rankingu w czołówce są np. spółki o niższej zmienności i kapitalizacji rynkowej. Również w sytuacji diagnozowanego przez system osłabienia impetu (alokacja 25%, ranking po Becie) nastawienie defensywne nie zawsze jest skuteczne i przynosi wyraźnie niższe stopy zwrotu od indeksu WIG. W okresie trendów bocznych mogą czasem pojawiać się sprzeczne sygnały (jak to bywa w systemach podążających za trendem), szczególnie związane z naprzemiennym lub opóźnionym (interwał miesięczny) otwieraniem i zamykaniem pozycji w FW20.

 Gdzie można śledzić zachowanie portfela?

Strategia została stworzona dla celów edukacyjnych. Informacje o zmianach w portfelu, w tym aktualne sygnały transakcyjne, są dostępne bezpłatnie. Można je znaleźć na stronie Alior Bank.

MATERIAŁY DODATKOWE

W odpowiedzi na pytanie MIRKA, z dnia 2017-07-25, o wyniki backtestu w okresie 2007-2009, poniżej dodatkowy wykres.