Na rynku dostępna jest masa książek o analizie finansowej. Które z nich są najbardziej godne przeczytania? Zwróciłem się do kilku ekspertów z prośbą o wskazanie wartościowych pozycji. Tak powstało poniższe zestawienie. Większość zapytanych osób podkreślała, że same książki to za mało. Niektórzy nie byli w stanie przytoczyć ani jednej pozycji, ponieważ wszystkiego nauczyli się na “żywym organizmie”. Najważniejsza jest więc praktyka, natomiast książki mogą być cennym uzupełnieniem w procesie nauki. Serdecznie zapraszam do lektury.
1. Krzysztof Pado (BDM)
Tytuł: Finanse korporacyjne. Teoria i praktyka. Wydanie II (Aswath Damodaran)
Uzasadnienie: Świetna przekrojowa książka o finansach przedsiębiorstw z wieloma przykładami.
2. Dariusz Grupa (DariuszGrupa.pl)
Tytuł: materiały do egzaminu CFA z zakresu “Financial Reporting and Analysis”, Etapy I i II (CFA Institute)
Uzasadnienie:
- krok po kroku są tam wytłumaczone zarówno podstawy (poszczególne obszary), jak i tematy bardziej złożone (różnice między MSR i GAAP)
- kurs ma charakter całościowy – obejmuje wszystkie podstawowe zagadnienia potrzebne do próby zastosowania wiedzy z analizy sprawozdań w praktyce
- naukę wspomagają aktualne przykłady (konkretne case’y spółek giełdowych z ostatnich kilku lat) oraz testy sprawdzające wiedzę z poszczególnych rozdziałów
- dodatkowo można się wspomóc dodatkowymi materiałami (np. Schweser Notes), które tłumaczą ten sam materiał od innej strony oraz zapewniają kolejną porcję przykładów i testów
- niewątpliwą zaletą jest aktualność tych opracowań – są one z roku na rok aktualizowane, o co w przypadku klasycznych podręczników może być trudno
- oryginalne materiały są po angielsku, co można potraktować jako zarówno jako wadę (bariera językowa) jak i zaletę (okazja do nauki języka).
3. Tomasz Wyłuda (Credit Agricole)
Tytuł: Statystyka opisowa dla ekonomistów. Przykłady i zadania (Maria Balcerowicz-Szkutnik, Elżbieta Sojka, Włodzimierz Szkutnik)
Uzasadnienie: Analiza finansowa w dużej części oparta jest o statystykę. Gdy zaczynałem przygodę z giełdą statystyka wydawała mi się ona bardzo trudna. Ten podręcznik wyjaśnia skomplikowane zagadnienia wyjątkowo przyjaznym językiem. Mogę go polecić nie tylko osobom, które zaczynają swoją przygodę z analizą finansową ale także praktykom, którzy chcieliby powtórzyć metody statystyczne.
4. Marcin Nowak (Ipopema Securities)
Tytuł: Valuation: Measuring and Managing the Value of Companies, 6th edition (Tim Koller, Marc Goedhart, David Wessels, McKinsey & Company)
5. Piotr Żółkiewicz (Zolkiewicz & Partners)
Tytuł: “The Smartest Guys in the Room: The Amazing Rise and Scandalous Fall of Enron” (Bethany McLean, Peter Elkind)
Uzasadnienie: Książka ta jest równocześnie: 1) Kryminałem 2) Dokumentem o upadku największej firmy energetycznej, który to upadek doprowadził do upadku jednej z 5 największych firm audytorskich na świecie, Arthur Andersen 3) Najlepszą praktyczną lekcją fałszowania sprawozdań finansowych i wykrywania tych fałszerstw – w książce przedstawiono ze szczegółami sztuczki księgowe stosowane przez Enron oraz wyjaśniono dlaczego komitet audytu, rada nadzorcza, firmy audytorskie i agencje ratingowe się nimi nie przejmowały – do czasu aż firma upadła…
6. Sebastian Liński (AXA TFI)
Tytuł: Financial Shenanigans, Fourth Edition: How to Detect Accounting Gimmicks and Fraud in Financial Reports 4th Edition (Howard M. Schilit, Jeremy Perler, Yoni Engelhart)
Tytuł: Investment Valuation: Tools and Techniques for Determining the Value of Any Asset 3rd Edition (
Tytuł: The Dark Side of Valuation: Valuing Young, Distressed, and Complex Businesses (Aswath Damodaran)
7. Dominik Niszcz (Raiffeisen International)
Tytuł: Finanse Korporacyjne. Teoria i praktyka (Aswath Damodaran)
Uzasadnienie: Dwukilogramowe kompendium wiedzy o analizie fundamentalnej przydatne dla finansistów i inwestorów giełdowych. Polecam też stronę internetową profesora, gdzie jest mnóstwo informacji dostępnych bezpłatnie.
8. Karol Matczak (mBank)
Tytuł: Superprognozowanie. Sztuka i nauka prognozowania (Dan Gardner, Philip Tetlock)
Uzasadnienie: Tą książkę polecił mi Grzegorz Raupuk. Była to jedna z książek, która z zmieniła głęboko mój sposób pracy.
9. Adam Łukojć (Allianz TFI)
Tytuł: Analiza inwestycji i zarządzanie portfelem (Frank Reilly i Keith Brown)
Uzasadnienie: To już dość stary podręcznik, z którego uczyłem się do egzaminów na doradcę inwestycyjnego i CFA. Napisany językiem, z którym poradzi sobie początkujący, a zawierający nie tylko całkiem podstawowe pojęcia. Uczyło mi się z niego wspaniale i do dzisiaj mam go na półce. Poleciłbym go nie tylko studentom – również innym autorom podręczników.
10. Mateusz Krupa (Erste Securities)
Tytuł: Materiały przygotowujące do egzaminu CFA – “Financial Reporting and Analysis” (Kaplan Schweser)
Uzasadnienie: Naprawdę super się z tego uczy, jest napisane w taki sposób notatkowy – z zdaniami i podsumowaniami podrozdziałów. Są tam poruszone praktyczne problemy case study, czyli to czego brakuje w polskiej edukacji.
11. Marek Kaźmierczak (Aviva Investors)
Tytuł: How to Make Money in Stocks: A Winning System in Good Times and Bad, Fourth Edition (
Uzasadnienie: Fenomenalna książka o inwestowaniu w spółki wzrostowe – to pozycja, do której powracam regularnie.
12. Arkadiusz Bebel (Quercus TFI)
Tytuł: Wycena firmy. Storytelling i liczby (Aswath Damodaran)
Uzasadnienie: Guru finansów korporacyjnych pokazuje jak wyceniać spółki technologiczne (i nie tylko) na aktualnych przykładach – Uber, Twitter itp. Z jednej strony bardzo proste modele wyceny, a z drugiej strony okazuje się, że w wielu przypadkach wystarczające, żeby uzasadnić pozornie kosmiczną wycenę.
13. Tomasz Kania (BM Santander)
Tytuł: Antykruchość. O rzeczach, którym służą wstrząsy (Taleb Nassim Nicholas)
Tytuł: Factfulness. Dlaczego świat jest lepszy, niż myślimy, czyli jak stereotypy zastąpić realną wiedzą (Hans Rosling)
Uzasadnienie: Mi przy analizie finansowej dużo dały trzy książki trochę oderwane od tematu, ale uczące krytycznego myślenia jeśli chodzi o same dane.
Antykruchość – warto zwrócić uwagę, jak autor argumentuje nadmierny optymizm uczestników rynku, szczególnie jeśli chodzi o wydarzenia katastrofalne.
Factfulness – bardzo spodobał mi się fragment o sile dobrego newsa i złego, jeśli chodzi o media, co można wykorzystać przy handlu spółkami. Generalnie chodzi o fakt, że złe newsy są cytowane dużo chętniej i ich obecność w mediach jest zdecydowanie częstsza. Natomiast poprawa jest zauważana z poślizgiem.
14. Sobiesław Kozłowski (Noble Securities)
Tytuł: Finanse korporacyjne. Teoria i praktyka (Zarządzanie finansami firmy. Decyzje inwestycyjne i finansowanie przedsiębiorstw. Wycena firmy i opcji realnych. Szablony MS Excel do analizy finansowej, Aswath Damodaran)
Uzasadnienie: W finansach trudno znaleźć pozycję będącą swoistym Świętym Graalem i odpowiedzią może nie na wszystkie, ale większość lub część pytań. W moim subiektywnym spojrzeniu uważam, że wśród wymagających pozycji z zakresu finansów przedsiębiorstw pozytywnie wyróżnia się książka Damodaran-a. Rozbudowany tytuł zdaje się wiernie odzwierciedlać 1512 stron wiedzy, z wisienką przy torcie w postaci plików MS Excel-a.
15. Radosław Sosna (NN Investment Partners TFI)
Tytuł: Valuation: Measuring and Managing the Value of Companies (Tim Koller, Marc Goedhart, David Wessels)
16. Piotr Rybicki (NadzorKorporacyjny.pl)
Tytuł: Zamknięcie roku 2018 (Wydawnictwo Rachunkowość)
17. Krzysztof Maksymik (BDO Polska)
Tytuł: Problemy analizy finansowej w praktyce. Studia przypadków w zakresie w interpretacji sprawozdań finansowych (prof. nadzw. dr hab. Bartłomiej Nita, dr Beata Iwasieczko, dr Angelika Kaczmarczyk, dr Piotr Oleksy, dr Katarzyna Piotrowska)
Uzasadnienie: Książka ta wyjaśnia zawiłości analizy finansowej w kontekście zasad sprawozdawczości finansowej. Sprawozdanie finansowe to efekt działalności przedsiębiorstwa i podsumowanie jego sytuacji majątkowo-finansowej, w tym płynności zestawiony w oparciu o zestaw reguł i konwencji. Analiza finansowa czasami upraszcza proces podejmowania decyzji w oparciu o sprawozdania finansowe, a rzeczywistość bywa bardziej skomplikowana ze względu na nadrzędne zasady rachunkowości. Dlatego warto w pełni zrozumieć sprawozdania finansowe przed rozpoczęciem ich analizy i ta publikacja powinna to umożliwić. Dużą zaletą tej książki są również praktyczne przykłady wzięte z opublikowanych sprawozdań spółek giełdowych. Wydawnictwo udostępniło darmowy fragment na stronie, więc warto się z nim zapoznać (spis treści, darmowy fragment).
Z typowych książek poświęconych analizie finansowej mogę polecić moje ulubione z czasów studenckich autorstwa Marii Sierpińskiej, Tomasza Jachny, Dariusza Wędzkiego – autorzy występują w różnych konfiguracjach, publikacje też doczekały się różnych wydań.
18. Mariusz Jagodziński (AgioFunds TFI)
Tytuł: Wycena: mierzenie i kształtowanie wartości firmy (Tom Copeland, Tim Koller, Jack Murrin)
Uzasadnienie: Ta pozycja to fundament wiedzy o wycenach i tworzeniu wartości firmy – wszystko co przeczytałem później było „wtórne”. Dodatkowo, na rozszerzenie horyzontów i zbudowanie lepszego „zrozumienia”, polecam: “Inteligentny Inwestor” (Benjamin Graham) oraz “Bogactwo i nędza narodów. Dlaczego jedni są tak bogaci, a inni tak ubodzy” (David Landes).
19. Kamil Rusak (Union Investment TFI)
Tytuł: Metody podejmowania decyzji finansowych. Analiza przykładów i przypadków (M. Sierpińska, T. Jachna)
Tytuł: Analiza finansowa przedsiębiorstwa (B. Pomykalska, P. Pomykalski)
Tytuł: Finanse korporacyjne. Teoria i praktyka (A. Damodaran)
Tytuł: Damodaran on Valuation: Security Analysis for Investment and Corporate Finance (A. Damodaran)
Tytuł: Financial Reporting and Analysis (CFA Program Curriculum)
Tytuł: Teoria nowoczesnego inwestowania (R. Haugen)
Tytuł: Teoria inwestycji finansowych (Wiley D. Luenberger)
20. Bartosz Krzesiak (Navigator Capital)
Tytuł: Finanse spółki akcyjnej (Janusz Ostaszewski)
Uzasadnienie: Książek o analizie finansowej jest naprawdę sporo. Z naszego podwórka oczywiście warto wyróżnić pozycje Pana Krzysztofa Jajugi. Z czasów studiów pamiętam książkę Pana Ostaszewskiego. Nie było to opracowanie strice z zakresu analizy finansowej, tylko szersze, ale książka, przynajmniej w okolicach roku 2005, była dość ciekawa.
21. Michał Bzunek (Econopedia.pl)
Tytuł: Inwestycje. Instrumenty finansowe, aktywa niefinansowe, ryzyko finansowe, inżynieria finansowa (K. Jajuga i T. Jajuga)
Uzasadnienie: Ten tytuł powinien znaleźć się na półce każdego finansisty. Jego treść jest bardzo komunikatywna, zwięzła i spójna. Autorzy w sposób kompleksowy przedstawiają zagadnienia związane z rynkami finansowymi. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, iż w podręczniku przedstawiono właściwości i metodykę wyceny najważniejszych aktywów finansowych, co w dużym stopniu podnosi jego walory poznawcze, a także sprawia, iż ma on praktyczny charakter. Należy podkreślić, że podręcznik jest praktycznie wolny od błędów merytorycznych.
22. Przemysław Staniszewski
Tytuł: Świadomy inwestor. Odkrywanie ukrytego potencjału spółki (Paweł Zaremba-Śmietański)
Uzasadnienie: Książka między innymi omawia najpopularniejszą metodę wyceny spółek czyli model DCF, ale jednocześnie jasno pokazuje jakie są jej ograniczenia. W zasadzie autor udowadnia nam dlaczego ślepa wiara w DCF nie doprowadzi nas do bogactwa. Zamiast tego proponuje skupić się na okrywaniu potencjału spółki, co oczywiście jest o wiele bardziej subiektywne i trudniejsze niż sporządzenie excela z DCF-em. Plusem książki jest zrozumiały język, choć pojawiają się czasem pewne wzory matematyczne, to da się przez to przebrnąć. Mnie również ujęło podkreślanie w każdym z rozdziałów kilku pewnych ważnych przesłanek, które chciał zaakcentować autor. Moim zdaniem jest to książka dla każdego. Początkujący znajdą tutaj pewne podstawy i rozwianie pewnych mylnych założeń. Średniozaawansowani odświeżą swoją wiedzę i może spojrzą na pewne rzeczy po innym kątem. Natomiast ci najbardziej doświadczeni – ci często potrzebują po przeczytaniu takiej książki po prostu jednego zdania, jednej myśli – i jest szansa, że ją znajdą.
Dodatkowo chciałbym polecić e-book, napisany przez dwóch analityków z portalu StockWatch: Analiza fundamentalna wg analityków StockWatch.pl. Moim zdaniem to najlepszy kurs analizy fundamentalnej dla osób zaczynających swoją przygodę z giełdą i analizą. Autorzy prostym językiem, na konkretnych przykładach przechodzą w zasadzie przez wszystkie podstawowe aspekty analizy fundamentalnej (analiza finansowa, analiza sektorowa, metody wyceny, ocena ryzyka). Każdy kto chce, nawet bez kończenia szkoły ekonomicznej, po przeczytaniu tej książki bez obaw sięgnie po sprawozdanie czy prospekt emisyjny i będzie potrafił zidentyfikować podstawowe szanse czy zagrożenia.
