CBDC - nowoczesny pieniądz czy zagrożenie dla wolności?

Około 150 państw aktualnie pracuje nad wprowadzeniem CBDC, czyli cyfrowej waluty banku centralnego, która ma być alternatywą dla gotówki. Uwaga! To nie to samo co pieniądz elektroniczny, który pozwala nam na przykład wygodnie płacić za zakupy za pomocą karty. CBDC może umożliwiać kontrolę między innymi tego, na co wydajemy pieniądze i jaka jest ich „data ważności”. Brzmi jak science fiction? Zapraszam na rozmowę z Rafałem Ganowskim, prawnikiem i autorem książki “Stop CBDC”, który pokazuje, że może to być realna perspektywa. Rafał opowie o tym, czym jest CBDC i jakie może rodzić zagrożenia. Przywoła przykłady krajów, które już go wprowadziły oraz które się do tego przymierzają. Przedstawi też swoje porady, jak zabezpieczyć swoje finanse na wypadek jego wprowadzenia. Poniżej znajdziecie główne myśli Rafała, które przekazuje w rozmowie.

Wideo

Spis treści:

02:25 – Skąd wziął się pomysł na książkę?
03:34 – Czym jest CBDC i jakie rodzi zagrożenia?
16:37 – Czy CBDC miałoby zastąpić pieniądz cyfrowy czy być jego uzupełnieniem?
20:41 – Gdzie do tej pory wprowadzono CBDC i w jakim kształcie?
29:33 – Czy traktowanie CBDC jako narzędzia kontroli obywateli nie jest teorią spiskową?
33:10 – Które z liczących się państw planują wprowadzenie CBDC?
40:08 – Jak obywatele mogą stawiać opór przeciwko wprowadzeniu CBDC?
56:24 – Jak zabezpieczyć swoje finanse na scenariusz wprowadzenia CBDC?

Linki odcinka:

Książka Książka „Stop CBDC”
atlasETF – ETF-y dywidendowe dają wolność – Rafał Ganowski” („Jak inwestować”, odcinek #45)
Blog Podróże ku wolności
Blog Krótki poradnik prawnika

Skrót rozmowy

Czym są cyfrowe waluty banków centralnych (CBDC) i jakie rodzą zagrożenia?

CBDC to cyfrowa forma pieniądza emitowana bezpośrednio przez bank centralny, mająca zastąpić gotówkę. To nie jest zwykły pieniądz elektroniczny, lecz programowalny pieniądz cyfrowy, który może być śledzony i kontrolowany przez państwo. Zagrożenia to m.in. możliwość ograniczania, na co i ile możemy wydać, brak anonimowości, a nawet wprowadzenie „daty ważności” środków, co zmuszałoby do szybkiego wydawania pieniędzy. CBDC może być narzędziem totalitarnej kontroli, inwigilacji i ograniczenia wolności obywatelskich.

Czym się różnią CBDC od kryptowalut?

CBDC są scentralizowane i kontrolowane przez bank centralny, a każda transakcja jest monitorowana. W przeciwieństwie do tego kryptowaluty, takie jak Bitcoin, są zdecentralizowane i oferują anonimowość. Kryptowaluty stanowią alternatywę niezależną od państwa, podczas gdy CBDC mają służyć państwowej kontroli i zastąpić gotówkę.

Czy zagrożenie dla wolności ze strony CBDC nie jest po prostu teorią spiskową?

Banki centralne oficjalnie wskazują, że CBDC mają usprawnić system płatniczy, ułatwić politykę monetarną i odpowiedzieć na spadek użycia gotówki. Jednak Rafał Ganowski podkreśla, że prawdziwym celem jest uzyskanie pełnej kontroli nad obywatelami i ich finansami, co pozwoli na sterowanie zachowaniami społecznymi i gospodarczymi. Choć takie obawy bywają nazywane teoriami spiskowymi, realne przykłady pokazują, że państwa już wykorzystują cyfrowe systemy do kontroli obywateli.

Gdzie wprowadzono CBDC i w jakiej postaci?

Najbardziej zaawansowanym przykładem jest Chiny, gdzie cyfrowy juan jest już testowany i używany w codziennych transakcjach. System ten jest ściśle powiązany z państwowym nadzorem, co umożliwia kontrolę i ograniczanie wydatków obywateli. W innych krajach, jak Indie czy Japonia, trwają pilotaże. W Chinach i podobnych systemach konsekwencją jest utrata prywatności i wzrost kontroli nad obywatelami.

Czy USA, UE i Polska planują wprowadzić CBDC?

USA: Obecnie w USA panuje duży opór przed wprowadzeniem CBDC – w 2025 roku prezydent Donald Trump podpisał dekret zakazujący federalnego CBDC, co na razie blokuje rozwój cyfrowego dolara.
Polska: Narodowy Bank Polski prowadzi prace koncepcyjne nad CBDC, ale jak na razie nie było planów wprowadzenia CBDC.
UE: Europejski Bank Centralny pracuje nad cyfrowym euro, które ma być uzupełnieniem gotówki i umożliwiać bezpieczne płatności, również offline. Model zakłada współpracę z bankami komercyjnymi. Przyjęcie przez Polskę euro mogłoby oznaczać wprowadzenie CBDC do polski „bocznymi drzwiami”.

W sumie około 150 państw pracuje nad CBDC, a wiele z nich już prowadzi testy.

Jak obywatele mogą stawiać opór, aby CBDC nie zostało wprowadzone?

Korzystać z gotówki tak długo, jak to możliwe, by nie oddawać kontroli nad swoimi finansami cyfrowemu systemowi.
Edukować siebie i innych na temat zagrożeń CBDC, dzielić się wiedzą w rodzinie i społeczności.
Wspierać inicjatywy i kampanie na rzecz obrony gotówki i prywatności finansowej.
Być świadomym grą interesów między obywatelami a instytucjami finansowymi, która jest nierówna, i działać na rzecz ochrony wolności.

Jak zabezpieczyć swoje finanse na wypadek wprowadzenia CBDC?

Dywersyfikować majątek, nie trzymać wszystkich środków w systemie cyfrowym.
Utrzymywać rezerwy gotówkowe.
Korzystać z alternatywnych form inwestycji i oszczędności, które nie są całkowicie kontrolowane przez bank centralny.
Monitorować sytuację prawną i technologiczną, aby odpowiednio reagować na zmiany.