“Automat inwestycyjny” w Interactive Brokers – bez kosztów zarządzania!

Jakiś czas temu Interactive Brokers wprowadziło nowy typ zlecenia Recurring Investment, które pozwala na regularnie kupowanie wybranego instrumentu. Pozwala ono na automatyzację procesu regularnego inwestowania. Początkowo zlecenie umożliwiało nabywanie tylko dla ETF-ów z USA, do których europejscy klienci detaliczni dostępu nie mają (przez błąd IBKR początkowo mieli, ale zostało to “załatane”). Z czasem pojawiła się możliwość nabywania ETF-ów europejskich. Jednak do pełnej automatyzacji brakowało możliwości automatycznej wymiany waluty. W ostatnim czasie nastąpił przełom, bo Interactive Brokers wprowadził opcję zasilania rachunku w PLN przelewem krajowym, który co do zasady jest bezpłatny. W połączeniu z opcją darmowej wymiany PLN na waluty obce w IBKR polskim inwestorom, zarabiającym w PLN, otwiera się droga do stworzenia w IBKR taniego “automatu inwestycyjnego”. Bez kosztów przelewów, bez kosztów przewalutowania, a jedynie z niewielką prowizją. Mogą z tego skorzystać klienci obu oddziałów IBKR – irlandzkiego (IBIE) i węgierskiego (IBCE). To świetna wiadomość zwłaszcza dla osób posiadających regularne przychody, chcących zautomatyzować inwestowanie.

Zanim zacznę chciałbym serdecznie pozdrowić Grzegorza i Jakuba, którzy na forum Klanu Finansowych Ninja podzielili się swoimi doświadczeniami ze zleceniem Recurring Investment, co zainspirowało mnie do zainteresowania się pewnymi kwestiami. Obaj należą też do społeczności Atlasu Pasywnego Inwestora, gdzie jest bardzo aktywny. To od Grzegorza dowiedziałem się jakiś czas temu o rozszerzeniu działania Recurring Investment w IBKR na ETF-y europejskie. Składam wyrazy uznania i pozdrawiam – takie osoby, jak Wy wnoszą ogromną wartość do inwestorskich społeczności.

UWAGA. Ten wpis nie jest sponsorowany. Nie ma tu linków afiliacyjnych. Jeżeli zdecydujecie się na otwarcie rachunku w IBKR, ja nie otrzymam z tego tytułu żadnych korzyści. Wpis powstał z mojej własnej inicjatywy w celach edukacyjnych.

W tym wpisie nie opisuję szczegółowo, jak korzystać z rachunku w IBKR, jeżeli Was to interesuje, opisałem to w innym artykule: Jak korzystać z Interactive Brokers – przewodnik krok po kroku.

Jak ustawić “automat inwestycyjny” w 3 krokach?

Stworzenie automatu inwestycyjnego wymaga 3 kroków:

1. Poinformować IBKR o zamiarze regularnych dopłat
2. Utworzyć stałe zlecenie przelewu ze swojego banku do Interactive Brokers
3. Ustawić zlecenie Recurring Investment

Krok 1 – awizacja wpłat (poinformować IBKR o zamiarze regularnych wpłat)

Interactive Brokers wprowadziło ostatnio opcję przelewów w PLN przelewem krajowym. Jest to możliwe dzięki temu, że IBKR ma rachunek polskim banku (ING Bank Śląski). Przelewy docierają na rachunek IBKR tak samo sprawnie jak standardowe przelewy bankowe. Zlecając przelew z samego rana, jeszcze tego samego dnia późnym popołudniem środki powinny się zaksięgować na rachunku IBKR. Korzystając z przelewów ekspresowych środki mogą dotrzeć jeszcze szybciej.

Aby poinformować IBKR o tym, że zamierzamy dokonywać regularnych wpłat, należy zalogować się na rachunek w IBKR, wybrać opcję “DEPOSIT” i zdefiniować rachunek bankowy, z którego będziemy dokonywać przelewów. Wybieramy zdefiniowany przez nas Bank Transfer i określamy szczegóły zasilenia:

• Wpisujemy kwotę (Deposit Amount) – ja, dla przykładu, wpisałem 100 PLN, ale w praktyce musi to być kwota, która pokryje wartość naszych zleceń.
  • Tu pojawia się problem, że jeśli zamierzamy inwestować w walutach obcych, a wpłacamy PLN, jak określić kwotę w PLN, skoro kursy walut się zmieniają. Niestety nie ma na to idealnego rozwiązania. Dążąc do tego, aby nasze wpłaty starczyły na pokrycie naszych inwestycji można założyć jakiś “margines” i przelewać nieco wyższe kwoty niż wynika to z aktualnego kursu walutowego. Ale oznacza to, że finalnie część pieniędzy może leżeć na rachunku bezproduktywnie. Ten margines można okresowo modyfikować, np. raz w roku, dostosowując go do aktualnego kursu walutowego. Jest to jednak “pierwiastek ludzki”, który obniża “poziom zautomatyzowania”.
• Zaznaczamy opcję “Make this a recurring transaction?“
• Wybieramy częstotliwość (Frequency) wpłat: miesięczne, kwartalne lub roczne
• Określany datę rozpoczęcia i datę zakończenia
• Klikamy “Get transfer instructions“

Po potwierdzeniu wyświetli nam się ekran z potwierdzeniem naszej awizacji regularnej wpłaty. Będzie on zawierał numer rachunku do wpłat. W zależności od tego, czy jesteśmy klientem oddziału irlandzkiego (IBIE) czy węgierskiego (IBCE) ten numer będzie inny. Należy zachować numer rachunku (International Bank Account Number (IBAN)) oraz Payment reference/For Further Credit to (numer naszego rachunku / nasze imię i nazwisko) – będą one potrzebne przy składaniu zlecenia stałego w naszym banku.

• Muszę jednak zastrzec, że możliwości wpłat w PLN przelewem krajowym IBKR nie udostępnił jeszcze wszystkim klientom. Z tego, co obserwujemy, robią to etapami, systematycznie dodając tą funkcjonalność kolejnym grupom klientów. Więc jeżeli ktoś w wyświetlonej instrukcji przelewu widzi nadal rachunek w banku niemieckim, to musi się jeszcze uzbroić w cierpliwość.
• Inna rzecz, że znam wiele osób, których to dotyczy, które w ramach “testu” wykonały przelew na rachunek IBKR w ING Banku Śląskim, pomimo że jeszcze wyświetla im się rachunek “niemiecki” i pieniądze z powodzeniem dotarły i zostały prawidłowo zaksięgowane. Mimo wszystko z ostrożności nie polecałbym tej ścieżki z dużymi pieniędzmi, dopóki IBKR nie wyświetli nam właściwego rachunku do wpłat w banku polskim (ING).

Po zasileniu rachunku nie trzeba zamieniać środków “ręcznie” na walutę obcą, co w przypadku oddziału irlandzkiego (IBIE) kosztuje 2 USD. Planując recurring investment nie trzeba tego robić. A nawet lepiej nie robić. W tym przypadku będzie dochodzić do automatycznego przewalutowania po kursach międzybankowych, bez opłaty za przewalutowanie.

Krok 1 (awizacja wpłat) teoretycznie można pominąć. Support IBKR utrzymuje, że ten krok jest niezbędny, ale doświadczenie pokazuje że przelewy dochodzą do Interactive Brokers, nawet jeżeli nie zostaną awizowane. To dobrze, bo jak ktoś zapomni zaawizować, to prawdopodobnie nie będzie z tego tytułu żadnych konsekwencji. Aby jednak mieć pewność, że nasz przelew nigdzie się nie zagubi, polecam stosowanie się do wymagań IBKR i dokonanie awizacji wpłat.

Krok 2 – utworzyć zlecenie stałe ze swojego banku do Interactive Brokers

Aby utworzyć zlecenie stałe w naszym banku potrzebne będą numer rachunku do wpłat oraz tytuł przelewu. Właśnie dlatego należało zachować dane, które otrzymaliśmy przy awizowaniu regularnych wpłat:

• numer rachunku (International Bank Account Number (IBAN))
• Payment reference/For Further Credit to (numer naszego rachunku / nasze imię i nazwisko) – wpisujemy w tytule przelewu

Ustawiając zlecenie stałe należy określić datę przelewu. Wybierając ją najlepiej kierować się datą otrzymywanego wynagrodzenia (przy umowie u prace wynagrodzenie raczej wpływa według stałego harmonogramu). Przelew do IBKR powinien wychodzić z banku po otrzymaniu pensji. 😉

Do określenia pozostaje oczywiście jeszcze kwota – określamy ją według planowanych kwot inwestycji. Kwotę określamy w PLN, bo zakładamy że zarabiamy właśnie w PLN. Środki, po dotarciu do IBKR, w przypadku recurring investment zostaną zamienione na walutę obcą bez prowizji (również w przypadku klientów IBIE, którzy przy standardowych zleceniach ponieśliby opłatę 2 USD).

Krok 3 – utworzyć zlecenie “Recurring Investment”

Aby utworzyć “recurring investment”, należy się zalogować na rachunek IBKR, kliknąć Trade –> Recurring investments. Następnie utworzyć nowe zlecenie klikając “Create Recurring Invstment”. Do wypełnienia będą nastepujące pola:

Asset. Określamy nazwę instrumentu. Paleta wyboru obejmuje akcje i ETF-y z USA i Europy, ale tylko te, która mogą być przedmiotem obrotu jako akcje (jednostki) ułamkowe (fractional shares). Lista instrumentów, które spełniają ten warunek znajduje się na stronie IBKR. W moim przykładzie wybrałem Vanguard FTSE All-World Accumulating (VWCE). Szkoda, że nie ma niej polskich ETF-ów, co pewnie wynika z faktu, że nie mają one formy prawnej UCITS (nie byłoby problemu, że przelewy i notowania instrumentu są w innej walucie).

Start date. Określamy datę rozpoczęcia regularnych inwestycji (datę pierwszej inwestycji)

Amount. Określamy wartość transakcji w walucie notowania wybranego przez nas instrumentu. Ja wpisałem 100. Jako, że wybrany przeze mnie VWCE jest notowany w EUR, wartość mojej inwestycji wyniesie 100 EUR.

• W ramach Recurring Investment inwestuje się w akcje (jednostki) ułamkowe, więc kwota inwestycji może być niewielka i możemy mieć pewność że transakcja zrealizuje się w pełnej wartości. Nie ma też obaw, że kwota będzie zbyt mała w stosunku do ceny jednostki (najwyżej kupimy ułamek jednej jednostki funduszu).
• W zleceniu nie określa się limitu ceny. Będzie to zlecenie typu MARKET, które zostanie zrealizowane po najlepszych możliwych w danym momencie kursach.
• Zgodnie z informacją na stronie IBKR, transakcja zostanie obarczona standardową prowizją w taryfie Fixed. Przy czym praktyka pokazuje, że niekoniecznie tak to działa, co może być korzystne dla klientów. Więcej szczegółów w akapicie “Jak realizują się transakcje”.
• Środki na transakcję zostaną pobrane z rachunku waluty notowania instrumentu. Jeżeli nie będzie tam wystarczających środków, IBKR automatycznie pobierze środki z innych rachunków, dokonując automatycznego przewalutowania. Co ważne, takie przewalutowanie nie będzie obciążone opłatą (w IBIE standardowo wynosi ona 2 USD).
• Jeżeli na rachunku nie będzie odpowiednich środków, transakcja się nie zrealizuje. Będzie ona wstrzymana do czasu zapewnienia środków na rachunku.
• Jeżeli na rachunku nie ma odpowiednich środków, a klient posiada konto MARGIN, transakcja nie zostanie zawarta “na kredyt”. Również w tym przypadku wymagane są środki gotówkowe.

Interval. Tu określa się częstotliwość transakcji: dziennie, tygodniowo, 2-tygodniowo, miesięcznie, kwartalnie, półrocznie lub rocznie. Warto zwrócić uwagę na to, że na etapie awizowania wpłat, ilość interwałów do wyboru była mniejsza. Jeżeli zamierzamy inwestować w miesięcznie, kwartalnie lub rocznie, to problemu nie ma, bo te interwały są zbieżne. W pozostałych przypadkach może teoretycznie może być problem. Chociaż, jak wspominałem, doświadczenia kilku osób, które znam są takie, że przelewy dochodzą pomimo braku awizowania wpłat.

Ending on/After. Tu określamy do kiedy nasze zlecenie ma trwać. Można określić konkretną datę lub liczbę inwestycji, której chcemy dokonać.

Jak realizują się transakcje?

Utworzone zlecenia Recurring Investment można sprawdzić w zakładce Trade –> Recurring Investment. Klikając w ikony z prawej strony można je modyfikować, anulować, oraz sprawdzić historię transakcji.

Poniżej przykład historii transakcji mojego zlecenia zakupu VWCE za 100 EUR. Kurs wyniósł 103,02 EUR, więc za 100 EUR kupiłem niecałą jednostkę (0,9706). Pobrano mi prowizję 1,25 EUR. 1,25 EUR to prowizja minimalna ze względu na niską wartość transakcji. Rzeczywista stawka transakcji wyszła 1,25%, czyli dość dużo. Jednak w perspektywie wieloletniego horyzontu inwestycyjnego jest to niewielkie obciążenie.

Co do wysokości prowizji, zgodnie z informacją na stronie IBKR przy zleceniach Recurring Investment obowiązuje taryfa FIXED. Według tabeli opłat, przy tej kwocie, powinno zostać pobrane 3 EUR prowizji, a pobrano 1,25 EUR, czyli zgodnie z taryfą TIERED, którą mam ustawioną. Co więcej, w ramach testu wykonałem analogiczne zlecenie (ten sam ETF, podobna kwota) ale wybierając wersję notowaną w USD (na LSE). Według taryfy Fixed powinni mi pobrać 4 USD, a wg taryfy TIERED – 1,7 USD. Tymczasem pobrano mi 0,35 USD. Albo czegoś nie rozumiem albo IBKR myli się na korzyść klienta. Napisałem do supportu prośbę o wyjaśnienie. Gdy mi odpiszą, napiszę (tutaj) czego się dowiedziałem.

Czy akcje/jednostki ułamkowe można przenieść do innej instytucji?

Może się okazać, że za jakiś czas zechcemy z jakichś powodów przenieść się IBKR do innego brokera, dokonując przeniesienia. Trzeba wiedzieć, że akcji ułamkowych nie da się przetransferować. W takim przypadku można przenieść pełne jednostki, a jednostki ułamkowe trzeba sprzedać lub zostawić w Interactive Brokers.

Czy “automat inwestycyjny” w IBKR zrobi za nas rebalancing?

Nie. Można złożyć wiele zleceń typu Recurring Investment i w ten sposób “złożyć” portfel składający się np. z różnych klas aktywów lub segmentów rynku. Jednak automat nie wykona za nas rebalancingu. To oznacza, że z czasem proporcje między nimi mogą mocno odbiegać od tych, które zakładaliśmy na początku i ryzyko portfela może rosnąć, przewyższając poziomy, które jesteśmy w stanie znieść. Jest to istotne ograniczenie automatu.

Uważam, że automat inwestycyjny najlepiej nadaje się w sytuacji, gdy chcemy inwestować w tylko jeden ETF. Dobrym pomysłem może być ETF akcyjny, jeżeli część obligacyjną mamy już “zagospodarowaną”. Można też inwestować w ETF typu multi-asset, które inwestują jednocześnie w kilka klas aktywów (najczęściej akcje i obligacje). Musielibyśmy tylko samodzielnie określić wariantu takiego funduszu (udział akcji i obligacji), w zależności od akceptowanego ryzyka (zasadniczo im więcej akcji w portfelu, tym większe ryzyko).

Automat inwestycyjny w IBKR vs robo-doradca – co wybrać?

Automat inwestycyjny w IBKR może zaspokajać podobną potrzebę co robo-doradcy. To rodzi pytanie o to, które rozwiązanie jest lepsze. Odpowiedź nie jest jednoznaczna i ostatecznie zależy od indywidualnych preferencji. Poniżej skrótowa analiza.

Robo-doradców i automat IBKR łączy to, że przewalutowanie z PLN na waluty obce odbywa się bezkosztowo (po kursach międzybankowych). Ale kilka rzeczy je różni.

Zalety automatu IBKR

• Brak kosztów zarządzania. Co prawda ponosimy prowizję, ale nie jest ona wygórowana nawet przy niewielkich kwotach. Im dłuższy horyzont czasowy, tym bardziej korzystny powinien być automat w IBKR. Przy krótkich horyzontach typu kilka lat, różnice nie będą duże. Jednak przy założeniu horyzontu inwestycyjnego rzędu 20-30 lat, różnice w wartości rachunku mogą sięgać kilkunastu/kilkudziesięciu procent.
• Rozliczenie podatkowe w trakcie trwania inwestycji.  Korzystając z robo-doradców wykonywany przez nich rebalancing oznacza, że raz na jakiś czas trzeba się rozliczyć z fiskusem (historycznie – średnio co 1-2 lata, czyli dość często). Inwestując przez IBKR w ETF multi-asset mamy kompletny portfel z automatycznym rebalancingiem bez zdarzeń podatkowych, dzięki czemu, zakładając tylko dopłaty, przez cały okres inwestowania nie będzie trzeba będzie się rozliczać z fiskusem. Pozostaje pytanie, czy skład portfela ETF-u multi-asset spełnia nasze oczekiwania.
• Jurysdykcja irlandzka. Portu i Finax zarejestrowane są w Czechach i na Słowacji, co zapewnia dywersyfikację ryzyka lokalizacji inwestycji, ale niekoniecznie są to lokalizacje najbardziej pożądane z punktu widzenia poczucia bezpieczeństwa. Polscy klienci IBKR, co do zasady, “lądują” w oddziale węgierskim, który też nie zaliczyłbym do “lepszych” niż Czechy czy Słowacja. Ale istnieje też możliwość otwarcia rachunku w oddziale w Irlandii, co może być postrzegane jako atut (dla mnie jest).

Wady automatu IBKR

• Alokacja wpłat. U robo-doradców na inwestycje trafia praktycznie cała wpłata w PLN (poduszka płynnościowa to ok. 1-2%). W IBKR występuje niespójność waluty inwestycji i waluty wpłat na rachunek. Dążąc do zapewnienia kwot pokrywających regularne inwestycje, warto założyć margines i wpłacać trochę więcej, korygując okresowo swoje założenia co do kursu walutowego. Niewykorzystana część pieniędzy będzie leżeć na rachunku bezproduktywnie. Poza tym okresowe korygowanie założeń co do kursu walutowego wymaga ingerencji czynnika ludzkiego (zmniejsza poziom automatyzacji). Jeżeli tego zaniedbamy, może się okazać, że wpłacamy za mało i transakcje się nie realizują.
• Rozliczenie podatkowe po zakończeniu inwestycji. W razie zakończenia inwestycji (lub innych zdarzeń podatkowych) robo-doradcy wystawiają nam raport podatkowy (np. Finax – PIT-8C, Portu – raport podatkowy analogiczny do PIT-8C). W razie sprzedaży od IBKR nie otrzymamy żadnego dokumentu tego typu. Ale, na szczęście, aktualnie istnieją narzędzia podatkowe, które pomagają rozliczyć IBKR (w tym bezpłatne).
• Przy bardzo małych kwotach inwestycji (rzędu 100 PLN) i krótkim horyzoncie inwestycyjnym (kilka lat), minimalne stawki prowizji w IBKR mogą sięgać kilku procent, co oznacza, że robo-doradcy w takich przypadkach mogą być bardziej opłacalni, pomimo dodatkowej opłaty za zarządzanie.
• Język polski. W IBKR nie mówią po polsku. A przykładowo w Finax i Portu – tak. Dla części osób może to robić różnicę.
• Przekleństwo urodzaju. Zaletą platformy IBKR jest mnogość opcji, co jednocześnie może stanowić wadę. Dla osób początkujących może to być przytłaczające. Finax czy Portu są prostsze.

Ja osobiście, z punktu widzenia mojej wiedzy, sytuacji i preferencji, wybrałbym automat w IBKR. Ale każdy z nas jest inny i mogę sobie wyobrazić osoby, dla których robo-doradcy nadal będą dobrym rozwiązaniem.

Czy Stockbroker.pl będzie korzystał z Recurring Investment?

Pomimo mojego pozytywnego nastawienia – raczej nie. 🙂 Uważam, że to może być świetne rozwiązanie dla osób, które mają regularne przychody. Ale moje akurat są nieregularne. Natomiast z całą pewnością będę korzystał z opcji wpłat w PLN przelewem krajowym. Przewalutowanie planuję wykonywać w IBKR, ponosząc opłatę 2 USD. Będzie to bardziej opłacalne niż w moim banku. Dzięki tej opcji nie będę musiał korzystać dotychczasowego pośrednika (Aion), co zwiększy moją wygodę (środki będę mógł przelewać bezpośrednio z mojego banku do IBKR).

Konferencja Pasywna Rewolucja

Automat inwestycyjny to innowacyjne rozwiązanie, które obniża bariery inwestowania. Nie bez przyczyny Interactive Brokers jest nominowany do nagrody Pasywny Rewolucjonista w kategorii dom maklerski (link do głosowania na stronie konferencji). Jeżeli interesują cię trendy na rynku ETF i funduszy indeksowych serdecznie Cię zapraszam do rejestracji na konferencję Pasywna Rewolucja:

• która odbędzie się w dniach 5-6 października
• będzie można się dowiedzieć więcej o narzędziach inwestycyjnych i trendach na rynku funduszy.
• podstawowy udział jest całkowicie bezpłatny

Szczegóły i rejestracja są dostępne na stronie konferencji:

PasywnaRewolucja.pl