Narzędzia podatkowe – jak rozliczać brokerów zagranicznych?

Bardzo często spotykam się z opinią, że nie warto korzystać z brokerów zagranicznych, bo to oznacza samodzielne rozliczanie podatków, co jest bardzo kłopotliwe. Zdecydowanie NIE ZGADZAM się z takim podejściem. Te osoby, widocznie, nie znają narzędzi podatkowych do rozliczania brokerów zagranicznych. W tym artykule pokażę Wam jakie to narzędzia, jak wyglądają ich raporty oraz jak na ich podstawie wypełnić deklaracje podatkowe.

Zaznaczę, że nie jestem doradcą podatkowym, więc bierzecie na to poprawkę, mogą mi się zdarzać błędy. Jednocześnie chcę podkreślić, że zdobywając wiedzę o podatkach, konsultuję się z ekspertami podatkowymi i robię wszystko, aby wiedzą którą Wam przekazuję była wartościowa.

Dodam też, że w materiale mówię o różnych firmach, ale nie ma tu linków afiliacyjnych. Gdybyście chcieli skorzystać z ich usług, nie otrzymam za to żadnego wynagrodzenia. Po prostu staram się publicznie chwalić te firmy, które robią coś dobrze.

Spis treści

1. Rozliczenie podatkowe
2. Jakie podatki się rozlicza?
3. Deklaracje podatkowe
4. Raporty podatkowe od brokerów
5. Narzędzia podatkowe
6. Jak działają narzędzia podatkowe?
7. Narzędzia podatkowe – obsługiwani brokerzy
8. Narzędzia podatkowe – jak przeliczane są transakcje w walutach obcych na złote?
9. Narzędzia bezpłatne: PodatekGieldowy.pl vs Kalkulator.Gieldowy.pl
10. Wzory raportów
11. Jak wypełnić PIT-38?
12. Kto ponosi odpowiedzialność za prawidłowość rozliczenia?

Wersja wideo

Wersja audio (podcast)

Wersja tekstowa

1. Rozliczenie podatkowe

Polscy inwestorzy mają do dyspozycji 2 typy rachunków:

• Rachunek „zwykły” (opodatkowany)
• Rachunek emerytalny (IKE i IKZE)

Rachunki emerytalne oferują nie tylko korzyści podatkowe. Dzięki nim odpada nam obowiązek rozliczania podatków. Nie trzeba składać żadnych deklaracji podatkowych. Z tego powodu uważam, że każdy powinien, w pierwszej kolejności, rozważyć rachunki emerytalne IKE i IKZE. Wówczas odpada nam cały ten „podatkowy ból głowy”. A jeżeli limity wpłat na te rachunki są zbyt niskie lub, z jakiegoś powodu, komuś się nie podobają, pozostaje wybrać rachunek „zwykły”.

Rachunek „zwykły” oznacza, że od zysków należy płacić podatki. Wiąże się z tym składanie deklaracji podatkowych.

• Rozliczać należy się w każdym roku, w którym uzyskaliśmy przychód, czyli dokonaliśmy transakcji sprzedaży, bez względu na to czy osiągnęliśmy zysk czy stratę
• Deklaracje podatkowe składa się, zasadniczo, do końca kwietnia kolejnego roku. Przykładowo, rok 2022 rozliczamy do końca kwietnia 2023

2. Jakie podatki się rozlicza?

Inwestor giełdowy najczęściej będzie płacił następujące podatki:

• Podatek „Giełdowy”
  • Podatek od zysków ze sprzedaży
  • Dotyczy zwłaszcza osób inwestujących aktywnie, dokonujących częstych transakcji kupna i sprzedaży
• Podatek „Belki”
  • Dywidendy zagraniczne – jeżeli korzystamy z ETF-ów lub akcji wypłacających dywidendy
  • Odsetki zagraniczne – jeżeli nasz dom maklerski oferuje oprocentowanie wolnych środków na rachunku (bardzo rzadko)

3. Deklaracje podatkowe

Rozliczenie podatkowe obejmuje składanie poniższych deklaracji podatkowych:

• Podatek Giełdowy
  • PIT-38, sekcja C – tu podaje się przychody oraz koszty ich uzyskania
  • PIT/ZG (załącznik do PIT-38)
    • Wypełnia się go, jeżeli inwestowaliście na rynkach zagranicznych
    • Składa się go dla każdego rynku osobno
    • Służy on do wykazania, jaki dochód osiągnęliśmy na poszczególnych rynkach
    • W przypadku brokerów, którzy zapewniają PIT-8C (przeważnie polskie instytucje), urząd skarbowy raczej nie wymaga od nas składania załączników PIT/ZG
• Podatek „Belki”
  • PIT-38, sekcja G
    • Dywidendy i odsetki mogą być płacone częściowo w zagranicą – często pobierany jest tzw. podatek u źródła, płacony w kraju rejestracji ETF-u
    • W deklaracji podaje się podatek należny (całkowity) oraz podatek już zapłacony za granicą („u źródła”).

4. Raporty podatkowe od brokerów

Wartości przychodów i kosztów (zyski ze sprzedaży) oraz podatku należnego i już zapłaconego (dywidendy i odsetki) nie trzeba liczyć samodzielnie. W wielu przypadkach te dane zapewni nam dom maklerski:

• PIT-8C
  • Obowiązek jego wystawienia mają przede wszystkim polskie domy maklerskie (ale także zagraniczni brokerzy działający w Polsce w formie oddziału, np. Aion czy Finax)
  • Przychody i koszty – zawiera informacje o przychodach oraz kosztach ich uzyskania, dzięki którym rozliczymy podatek „Giełdowy”
  • Dywidendy – dywidendy nie są uwzględnione. Korzystając z ETF-ów lub akcji wypłacających dywidendy, trzeba będzie rozliczyć je samodzielnie
  • Dane do PIT/ZG – dane do PIT/ZG nie są zapewniane, ale polski urząd skarbowy raczej nie wymaga ich od osób, które otrzymują PIT-8C
• Inne raporty podatkowe
  • Od reguły, że polski dom maklerski zawsze wystawia nam PIT-8C zdarzają się wyjątki, np. XTB. W przypadku osób inwestujących na rynkach zagranicznych wystawiany jest inny raport podatkowy
  • Zagraniczni brokerzy (nie prowadzący w Polsce działalności w formie oddziału) nie zapewniają nam PIT-8C, ale niektórzy, chcąc wesprzeć klientów w rozliczaniu podatków, dostarczają własne raporty podatkowe. Są wśród nich Exante, Saxo Bank czy Portu.
  • Przychody i koszty – te raporty podatkowe, podobnie jak PIT-8C, zapewniają dane do rozliczenia podatku „Giełdowego”
  • Dywidendy – w przeciwieństwie do PIT-8C, te raporty zawierają dodatkowo rozliczenie dywidend
  • Dane do PIT/ZG – normą jest też zapewnianie danych do PIT/ZG

5. Narzędzia podatkowe

Niektórzy brokerzy zagraniczni dostarczają nam raporty podatkowe, ale jednak większość tego nie robi. Jednak istnieją narzędzia podatkowe, które takie raporty zapewniają. Poniżej lista brokerów, których aktualnie można rozliczać za pomocą takich narzędzi:

• Interactive Brokers
• Lynx
• Degiro
• eToro
• Tastyworks
• Trading212
• Exante
• Saxo Bank
• Binance
• Coinbase
• crypto.com
• Revolut

Wśród narzędzi podatkowych można znaleźć płatne ale też bezpłatne:

• Bezpłatne
  • KalkulatorGieldowy.pl
    • Pakiet bezpłatny obejmuje raporty, w przypadku których limit transakcji wynosi 20 (w limicie zawierają się też dywidendy czy odsetki)
    • Dla osób wykonujących więcej transakcji dostępne są pakiety płatne
  • PodatekGieldowy.pl
    • Aktualnie to narzędzie całkowicie bezpłatne, ale jego autor informuje, że z czasem prawdopodobnie będzie ono płatne lub częściowo płatne.
• Płatne
  • PITFX.pl – płaci się za każdego rozliczanego brokera
  • USSOFT.USSTOCKS.PL – płaci się nie za pojedynczego brokera, lecz za określony czas dostępu do narzędzia

Panuje powszechne przekonanie, że jak za coś nie płacimy to dostajemy produkt bezwartościowy. To często prawda, ale w tym wypadku jest inaczej. Narzędzia bezpłatne są pełnowartościowe, obsługują większą liczbę brokerów i są zaawansowane technologicznie.

6. Jak działają narzędzia podatkowe?

Uzyskanie raportu podatkowego z narzędzi podatkowych jest bardzo proste i wszędzie wygląda to mniej więcej tak samo. Proces obejmuje 3 kroki:

1. Export historii transakcji z naszego domu maklerskiego
2. Import transakcji do narzędzia podatkowego
3. Pobranie raportu podatkowego z narzędzia

Zdarza się, że ten sam broker oferuje historię transakcji w różnych formatach. Narzędzia podatkowe określają, jaki format pliku jest niezbędny i bywają między nimi różnice. Szczegóły podawane są w instrukcjach zapewnianych przez autorów narzędzi podatkowych.

Po zaimportowaniu historii transakcji do narzędzia dojdzie do wygenerowania raporty podatkowego. Całość trwa dosłownie kilka chwil.

7. Narzędzia podatkowe – obsługiwani brokerzy

Lista brokerów obsługiwanych przez narzędzia podatkowe jest całkiem długa, ale oczywiście, nie każde narzędzie obsługuje każdego brokera. Najwięcej brokerów, paradoksalnie, obsługują narzędzia bezpłatne. Poniżej najczęściej obsługiwani brokerzy:

• Interactive Brokers – obsługują wszystkie narzędzia
• Lynx – obsługują wszystkie narzędzia
• Exante – obsługują prawie wszystkie narzędzia – z wyjątkiem USSOFT
• Degiro – obsługują PodatekGieldowy.pl i KalkulatorGieldowy.pl
• eToro – obsługują PodatekGieldowy.pl i KalkulatorGieldowy.pl
• Revolut – obsługują PodatekGieldowy.pl (akcje) i KalkulatorGieldowy.pl (akcje i kryptowaluty)
• Tastytrade – obsługują PodatekGieldowy.pl oraz PITFX.pl
• DIF Broker – KalkulatorGieldowy.pl oraz PITFX.pl

8. Narzędzia podatkowe – jak przeliczane są transakcje w walutach obcych na złote?

Narzędzia podatkowe, zasadniczo, są do siebie bardzo podobne. Elementem, który je różni jest, na przykład, sposób przeliczania transakcji w walutach obcych na złote. Okazuje się, że stosowane są różne wykładnie prawa podatkowego. Transakcje w walutach obcych przeliczane są na złote po średnich kursach NBP z ostateniego dnia  roboczego poprzedzającego:

1. D+1 – rozliczenie transakcji na giełdzie (D+2-1 = D+1)
2. D-1 – zawarcie transakcji na giełdzie
3. S: D+1, K: D-1 – Sprzedaż – rozliczenie transakcji na giełdzie, Kupno – zawarcie transakcji na giełdzie
4. D+1 / Kursy rzeczywiste – zależy od przypadku:
   1. D+1 – transakcje bez automatycznego przewalutowania na złote
   2. Rzeczywiste kursy wymiany – Transakcje z automatycznym przewalutowaniem na złote

Nie będę się teraz zagłębiał szczegółowo w różnice między wykładniami. Po szczegóły odsyłam Was do mojego artykułu Jak przeliczać waluty w rozliczeniu podatkowym.

USSOFT i PITFX stosują podejście D-1 – tak samo jak Saxo Bank czy Exante.

KalkulatorGieldowy.pl stosuje podejście 3 (S:D+1, K: D-1). To samo podejście jeszcze w zeszłym roku stosował XTB, ale zgodnie z informacją którą mi przekazali, od tego roku nastąpiła zmiana i stosują inne podejście – wskazane w kolumnie 4 (D+1 / Kursy rzeczywiste). Szczegóły we wspomnianym artykule.

PodatekGieldowy.pl daje wybór. Wybór domyślny to D+1, natomiast istnieje też opcja zmiany sposobu przeliczania na D-1.

W związku z taką mnogością podejść do tematu może pojawiać się pytanie, które z nich jest prawidłowe. Nie jestem prawnikiem i nie zamierzam wcielać się w rolę sędziego, osądzając, które jest prawidłowe a które błędne. Zresztą mogę sobie wyobrazić, że prawidłowych jest kilka podejść, jako że prawo podatkowe bywa nieprecyzyjne. Natomiast, w świetle wiedzy, którą posiadam na chwilę obecną, przekonują mnie argumenty za tym, że prawidłowe jest podejście D+1, czyli to które stosuje PodatekGieldowy.pl.

Być może sposób przeliczania walut nie jest bardzo istotny. Obstawia, że urząd skarbowy raczej się w tym nie łapie. Ale uważam że warto znać te szczegóły i podejmować decyzje świadomie.

9. Narzędzia bezpłatne: PodatekGieldowy.pl vs Kalkulator.Gieldowy.pl

Dwa narzędzie, które podobają mi się najbardziej, to PodatekGieldowy.pl i KalkulatorGieldowy.pl. Wiele je łączy, ale też kilka elementów różni:

• Opłaty – KalkulatorGieldowy.pl jest narzędziem bezpłatnym o ile inwestujemy raczej pasywnie – limit transakcji (zdarzeń podatkowych) w bezpłatnym raporcie wynosi 20. PodatekGieldowy.pl jest obecnie całkowicie bezpłatny, co daje mu przewagę, ale jego autor zapowiada, że z czasem narzędzie też będzie płatne lub częściowo płatne.
• Obsługiwani brokerzy – KalkulatorGieldowy.pl obsługuje więcej brokerów – aż 12. Dość unikalną pozycją w tym gronie są „brokerzy kryptowalutowi”.
• Rozliczane zyski kapitałowe – Oba narzędzia zapewniają rozliczenie zysków ze sprzedaży, rozliczenie dywidend oraz dane do PIT/ZG. KalkulatorGieldowy.pl zapewnia też rozliczenie odsetek. PodatekGieldowy, niestety, obecnie odsetek nie uwzględnia, chociaż zgodnie z deklaracjami – trwają prace nad implementacją.
• Przeliczanie walut – PodatekGieldowy.pl daje wybór konwencji rozliczania, przy czym opcją domyślną jest D+1, którą wg mojej aktualnej oceny jest konwencja prawidłową. KalkulatorGieldowy.pl stosuje obecnie nieco inną konwencję, ale zgodnie z deklaracjami – w planach jest również wprowadzenie możliwości wyboru sposobu rozliczania „D+1”, czyli ten, która ja obecnie uznaję za prawidłowy.

Które narzędzie wybrać?

Generalnie oba narzędzia są godne polecenia i kibicuję ich autorom, aby dalej je rozwijali. Moje przemyślenia na ten moment:

• Część brokerów jest obsługiwana przez oba narzędzia (chociaż niektóre raporty w PodatekGieldowy.pl mają na razie status „beta”). Jeżeli korzystacie z Tastytrade  – możecie go rozliczyć przez PodatekGieldowy.pl. Z kolei Trading212 lub brokerów „kryptowalutowych” rozliczycie tylko przez KalkulatorGieldowy.pl
• Jeżeli inwestujecie aktywnie i mieliście wiele transakcji, lepszy m wyborem powinien się okazać PodatekGieldowy.pl, który na chwilę obecną jest bezpłatny.
• Jeżeli jednak korzystacie z brokera, który naliczył wam odsetki i chcielibyście je uwzględnić (np. Interactive Brokers), pozostaje wybrać KalkulatorGieldowy.pl, bo PodatekGieldowy.pl na tą chwilę ich nie uwzględnia.
• Na Wasz wybór może też wpływać to, jakie macie przekonania co do istotności sposobu przeliczania transakcji w walutach obcych na złote.

10. Wzory raportów

Raporty podatkowe dostarczane przez narzędzia podatkowe są do siebie bardzo podobne. Przedstawiają, osobno, dane do rozliczenia podatku od zysków ze sprzedaży, podatku od dywidend (i ewentualnie odsetek) oraz dane do PIT/ZG. Zawierają nie tylko obliczone wartości, ale również numery pól w deklaracji PIT-38, w których powinny one wylądować. To, co je różni, to przede wszystkim szata graficzna.

PodatekGieldowy.pl – raport podatkowy wygląda, jak poniżej. W środkowej kolumnie są nazwy pól, z prawej strony wartości, a z lewej nazwy komórek w PIT-38, w których wartości powinny wylądować

KalkulatorGieldowy.pl wygląda jak poniżej. Układ graficzny jest inny, ale tu również mamy podział na zyski ze zbycia instrumentów, dywidendy (i odsetki) i dane do PIT/ZG. Wskazane są również numery pól w PIT-38, do których powinny trafić poszczególne wartości.

Jeżeli chcecie bardziej szczegółowo zobaczyć, jak krok po kroku korzysta się z tych narzędzi, zajrzyjcie do mojego przewodnika PIT-38 – jak w 2 minuty rozliczyć Interactive Brokers, Tastytrade i eToro?

11. Jak wypełnić PIT-38?

Jeżeli raport podatkowy mamy wygenerowany, pozostaje wypełnić deklaracje podatkowe. Zapewniam, że będzie to bułka z masłem. Jak to wykonać, krok po kroku, pokazałem w materiale wideo. Przykład, na którym bazuję, obejmuje rozliczenie podatku 'Giełdowego” (zyski ze zbycia instrumentów) i podatku „Belki” (dywidendy i odsetki).

12. Kto ponosi odpowiedzialność za prawidłowość rozliczenia?

Narzędzia podatkowe pomagają w rozliczaniu, upraszczając nam życie. Natomiast zawsze istnieje ryzyko, że jego autor gdzieś popełni błąd. Kto w takiej sytuacji ponosi odpowiedzialność za rozliczenie? Odpowiedzialność na prawidłowość rozliczenia zawsze spoczywa na podatnikach, czyli nas samych.

Ale tak samo jest w przypadku PIT-8C. Mimo, że otrzymujemy go od naszego brokera, nie musimy się na nim opierać. Mamy prawo go zignorować i rozliczyć się w sposób, który uważamy za właściwy. Bo na końcu to my odpowiadamy przed urzędem skarbowym. Chociaż, osobiście myślę, że w razie posłużenia błędnie wyliczonym PIT-8C, w ewentualnym postępowaniu wyjaśniającym/sądowym będziemy potraktowani ulgowo, bo PIT-8C to dokument, który ma fundament w prawie. Raporty generowane przez narzędzia podatkowe nie mają takiej podstawy prawnej, jak PIT-8C.

Jednak nie uważam, że raporty podatkowe mają mniejszą wartość. Ich autorzy, tworząc je, konsultują się z doradcami podatkowymi, aby sposób rozliczenia był prawidłowy. Jeżeli mamy obawy, możemy też spróbować wykonać rozliczenie samodzielnie i porównać wyniki, aby przekonać się, czy ich algorytmy działają jak należy. Ryzyko błędu zawsze istnieje, ale moja doświadczenie z nimi daje mi sądzić, że jest niewielkie.