“Plany Inwestycyjne” – automat inwestycyjny w XTB

Plany Inwestycyjne – tak nazywa się nowa usługa w XTB, która umożliwia automatyzację regularnego inwestowania. To świetna wiadomość dla inwestorów pasywnych i “leniwych aktywnych”. Dzięki niskim kosztom może to stanowić konkurencję dla rozwijających się w Polsce robo-doradców. Nowa usługa ma też swoje atuty w stosunku do innych brokerów, którzy zaczynają tego typu usługi wprowadzać (jak Interactive Brokers). Czy to rewolucja na rynku pasywnego inwestowania?

Brak linków afiliacyjnych

Na wstępie zastrzegam, że ten materiał jest niezależny. To nie jest materiał sponsorowany, nie ma tu linków afiliacyjnych, nie odniosę żadnych korzyści, jeżeli zdecydujecie się skorzystanie z produktów w XTB.

Czym jest XTB

XTB to czołowy polski dom maklerski, które umożliwia inwestowanie na m.in. w ETF-y notowane na rynkach zagranicznych. Swoje usługi świadczy oferując inwestowanie przez rachunek “zwykły” (czyli standardowo opodatkowany). W “Rankingu brokerów polskich” tworzonego przez atlasETF.pl zajmuje pierwsze miejsce.

Największą wadą brokera jest to, że nie oferuje inwestowania przez rachunek emerytalny (IKE lub IKZE), który według mnie zawsze warto rozważyć w pierwszej kolejności.

Plany inwestycyjne – po co?

Jedną z największych bolączek inwestorów jest systematyczność. Przyczyn jest bardzo wiele. Nie mamy nawyku oszczędzania lub zapominamy o regularnych dopłatach do portfela. Niektórzy boją się rachunku maklerskiego lub uważają to za nudne. Jeszcze inni wstrzymują się z inwestowaniem, czekając na idealny moment do kupna (“aż będzie tanio”).

Pomocą w rozwiązaniu tego problemu może być automatyzacja inwestowania. Taka jest właśnie istotna Planów Inwestycyjnych – nowej usługi w XTB, która wyręcza inwestora w zawieraniu transakcji na giełdzie. Korzystając dodatkowo z płatności cyklicznych można w pełni zautomatyzować proces regularnego inwestowania.

XTB komunikuje, że “Plany” służą do inwestowania pasywnego, ale ja twierdzę że dają dużo większe możliwości. Pasywny portfel w najbardziej klasycznym ujęciu to akcje + obligacje. Taką strukturę można uzyskać na przykład kupując jeden ETF typu multi-asset (jak te z rodziny Vanguard LifeStrategy). Ale struktura takiego portfela jest sztywna. “Plany” umożliwiają stworzenie portfela złożonego z wielu składników. Przykładem rozbudowanego portfela pasywnego jest, który historycznie uzyskiwał świetne rezultaty jest All-Weather Raya Dalio. Można też stworzyć dowolny inny portfel, który będzie skoncentrowany na wybranych krajach, branżach, czynnikach czy tematach. Taki portfel należałoby już nazwać aktywnym (ale który dzięki “Planom” można prowadzić w “leniwy” sposób).

Jak zbudować plan inwestycyjny?

Plan Inwestycyjne to “specjalne portfele”, które umożliwiają inwestowanie w ETF-y (akcje – nie, przynajmniej na razie). Można inwestować w wiele ETF-ów jednocześnie.

W momencie tworzenia tego materiału do wyboru było ponad 350 ETF-ów. W ramach jednego portfela można wybrać maksymalnie 9 funduszy. Takich portfeli można utworzyć nawet 10.

Budując plan inwestor wybiera fundusze i określa ich udział procentowy. Po stworzeniu planu pozostaje jedynie wpłata pieniędzy. Stworzone plany można potem modyfikować.

Jakie ETF-y są dostępne?

W ramach Planów Inwestycyjnych do wyboru jest ponad 350 ETF-ów, czyli zdecydowana większość spośród tych, które są dostępne poza tą usługą (pełną listę można sprawdzić na atlasETF.pl –> Skaner –> Broker: XTB).

W ofercie brakuje instrumentów notowanych w PLN, przede wszystkim polskich Beta ETF-ów. Z perspektywy polskiego inwestora pasywnego szczególnie przydatne mogą na przykład polskie ETF-y obligacyjne (Beta ETF TBSP i Beta ETF Obligacji 6M), dzięki którym można obniżyć ryzyko portfela (ETF-y na obligacje zagraniczne słabo się do tego nadają ze względu na ryzyko walutowe). Na szczęście, zgodnie z zapowiedziami brokera planowane jest ich wprowadzenie na przełomie drugiego i trzeciego kwartału 2024. To mogłaby być jedna z przewag XTB nad robo-doradcami czy zleceniami cyklicznymi w Interactive Brokers, gdzie Beta ETF-y nie są dostępne.

Próg wejścia

Inwestowanie w ramach Planów Inwestycyjnych można zacząć od 50 złotych. To minimalna wartość wpłaty na jeden Plan Inwestycyjny. Przykładowo, jeżeli do planu wybraliśmy 5 funduszy, to inwestując 50 zł, w każdym ETF-ie zostanie ulokowane po 10 zł. Dzięki temu usługa jest łatwo dostępna nawet dla osób o bardzo małym kapitale.

Jak to możliwe, że próg wejścia jest tak niski? Chcąc standardowo inwestować w ETF-y na rynkach zagranicznych minimalna kwota inwestycji byłaby zależna od bieżącego kursu ETF-u na rynku. Inwestowanie tak małych kwot w ramach Planów inwestycyjnych jest możliwe dzięki temu, że ETF-y będące tu dostępne mają formę akcji (jednostek) ułamkowych. Jedynym ograniczeniem takich jednostek jest to, że ułamkowych części jednostek nie można przenosić do innych brokerów. W razie chęci transferu, będzie można przenieść jedynie jednostki pełne (a ułamkowe zostawić lub sprzedać).

Koszty

Tworzenie Planów Inwestycyjnych jest bezpłatne. Koszty transakcyjne są takie same jak w standardowej ofercie poza “Planami”.

Prowizja wynosi 0%, o ile miesięczne obroty mieszczą się w limicie 100 000 EUR (powyżej tego limitu obowiązuje 0,2% min 10 EUR).

Koszty przewalutowania. Jeżeli dochodzi do kupna lub sprzedaży ETF-ów notowanych w innej walucie niż waluta rachunku, dojdzie do przewalutowania którego koszt wynosi 0,5%. To raczej wysoka wartość w porównaniu z konkurencyjnymi instytucjami, chociaż nie ma minimalnej wartości prowizji, więc przy małych kwotach obciążenia są niewielkie. To powoduje, że oferta XTB jest szczególnie atrakcyjna dla osób inwestujących małe kwoty.

Rachunki walutowe

XTB umożliwia prowadzenie Planów Inwestycyjnych przez różne rachunki walutowe. Inwestycje na różnych rachunkach są od siebie niezależne.

Przykładowo, jeżeli rachunek jest w PLN i inwestujemy w ETF notowany w EUR, to przy kupnie dojdzie do przewalutowania PLN na EUR, a przy sprzedaży dojdzie do odwrotnej wymiany z EUR na PLN. Przy kupnie i sprzedaży dochodzi do wymiany walutowej, która każdorazowo kosztuje 0,5% od każdej transakcji.

Aby uniknąć kosztów przewalutowania można prowadzić Plan Inwestycyjny w walucie obcej. Jeżeli przykładowo inwestor posiada EUR, może prowadzić “Plan” przez rachunek w EUR. Wówczas inwestując w ETF-y notowane w EUR nie będzie dochodzić do przewalutowania. Przy czym, gdyby przez rachunek w EUR chcieć kupić ETF notowany w innej walucie, np. USD, do przewalutowania także dojdzie. Reasumując, chcąc uniknąć kosztów przewalutowania należy inwestować w ETF-y notowane tylko w tej walucie, w której prowadzony jest rachunek maklerski. Przykładowo, inwestując przez rachunek w EUR należy inwestować jedynie w ETF-y notowane w EUR. Wybór ETF-ów w EUR i w USD jest na tyle duży, że takie ograniczenie w praktyce nie powinno stanowić problemu.

Płatności cykliczne

Pieniądze do Planu Inwestycyjnego można wpłacić jednorazowo lub dokonywać wielu dopłat. Można też stosować płatności cykliczne, co jest jedną z największych zalet “Planów” . Dzięki temu można w dużym stopniu zautomatyzować regularne inwestowanie. Inwestora określa kwotę, która ma być regularnie inwestowana (np. co miesiąc). Wysokość ustawionej kwoty można w każdej chwili zmienić.

Płatności cyklicznych można dokonywać w kilku formach, np. przelewu bankowego. Wystarczy ustawić zlecenie stałe w swoim banku na rachunek w XTB. Każdy plan inwestycyjny posiada niepowtarzalne dane do przelewu. Wszelkie niezbędne dane do przelewu są widoczne w planie po wybraniu opcji Auto Inwestowanie -> Przelew bankowy.

Prostota procesu automatyzacji w XTB jest ogromną zaletą. Przykładowo, w przypadku zleceń cyklicznych w Interactive Brokers, też można wpłacać bezpośrednio PLN, ale wartość zleceń cyklicznych określana jest w walucie notowania instrumentu. Jeżeli waluta wpłaty i waluta notowania instrumentu są inne, istnieje ryzyko że wpłacona kwota będzie zbyt mała do zawarcia transakcji, bo kursy walutowe podlegają zmianom, więc lepiej to regularnie kontrolować. W XTB nie ma takiej potrzeby. Jeżeli wpłacamy PLN, mamy pewność że cała kwota zostanie zainwestowana.

Jak działa “automat”?

Zaletą Planów Inwestycyjnych jest automatyzowanie procesu inwestowania. Zakres automatyzacji obejmuje kilka obszarów:

• Zawieranie transakcji – Nie trzeba samodzielnie składać zleceń. Po dokonaniu wpłaty do transakcji dojdzie bez udziału inwestora.
• Podział środków między fundusze – Udziały ETF-ów w portfelu określamy na początku. Później nasze wpłaty za każdym razem są dzielone na wybrane fundusze według ustalonego podziału.
• Płatności cykliczne – możliwe są płatności cykliczne, dzięki czemu można zautomatyzować regularne wpłaty

Plany Inwestycyjne nie obejmują automatycznego rebalancingu. Jeżeli wraz z upływem czasu udziały aktywów w portfelu się “rozjadą”, inwestor chcąc przywrócić pierwotne wagi, musi go wykonać samodzielnie. Brak rebalancingu może prowadzić np. do zwiększenia ryzyka w portfelu do poziomu, który będzie dla inwestora zbyt wysoki.

Rebalancingu w ramach “Planu” można dokonać w okienku Edycji Planu. Odbywa się to poprzez ustawienie procentowych wartości alokacji środków (z dokładnością do 1 p.p.) w ramach Planu.

Aby uniknąć samodzielnego rebalancingu można stosować po prostu ETF-y typu multiasset (np. Vanguard LifeStrategy 80% Equity UCITS ETF Accumulating), gdzie rebalancing między aktywami odbywa się “wewnątrz” funduszu. Jednak wtedy spektrum wyboru ETF-ów w usłudze ograniczy się do kilku ETF-ów.

W Interactive Brokers automatyczny rebalancing również nie jest możliwy (przynajmniej obecnie). Ale u robo-doradców to podstawa, więc tu utrzymują oni przewagę. Chociaż XTB zapowiada, że opcja automatycznego rebalancingu zostanie z czasem wprowadzona.

Aktualnie Plany Inwestycyjne można otwierać jedynie przez aplikację mobilną. Z czasem ich prowadzenie powinno to być dostępne przez platformę webową. Zgodnie z deklaracjami XTB “Plany” powinny być dostępne przez platformę webową na przełomie pierwszego i drugiego kwartału 2024.

Podatki

Celem każdego inwestora jest zysk, a od zysku trzeba płacić podatki. Inwestując w ETF-y płaci się przede wszystkim podatek od dochodów ze sprzedaży (podatek “giełdowy”) oraz podatek od dywidend (podatek “Belki”).

Podatek “giełdowy” – dopóki nie dojdzie do osiągnięcia przychodu, obowiązku podatkowego nie będzie. Robiąc jedynie dopłaty do portfela, bez rebalancingu, o podatku można zapomnieć. Konieczność rozliczenia pojawia się po każdym roku, w którym doszło do sprzedaży (bez względu na to czy był zysk czy strata). Do sprzedaży dochodzi nie tylko w przypadku zakończenia inwestycji, ale także w wyniku rebalancingu. Po każdy roku, w którym doszło do sprzedaży, XTB wystawia klientowi formularz PIT-8C, który stanowi podstawę do rozliczenia. Na podatki.gov.pl na inwestora będzie czekać wstępnie wypełniony PIT-38, co jest bardzo wygodne.

Podatek “Belki” – aby uniknąć podatku od dywidend należy stosować ETF-y akumulujące dywidendy (Accumulating). Ich wybór jest bardzo duży, stanowią one większość rynku ETF. Korzystając z ETF-ów dystrybuujących (Distributing) zachodziłaby konieczność rozliczania otrzymywanych dywidend. Niestety, nie są one uwzględnione w PIT-8C. Natomiast XTB wychodząc na przeciw klientom dostarcza osobny raport, dzięki któremu dywidendy łatwo rozliczyć w PIT-38. Jednak informacja o dywidendach nie będzie uwzględniona we wstępnie wypełnionym PIT-38 na podatki.gov.pl. Trzeba je będzie dodać niezależnie.

Podsumowanie

Uważam, że wprowadzenie Planów Inwestycyjnych przez XTB to świetnia wiadomość dla inwestorów pasywnych i całego rynku. To świetna innowacja i mam nadzieję, że inni gracze z czasem też pójdą tym tropem.

Chociaż z mojego prywatnego punktu widzenia Plany Inwestycyjne nie stanowią przełomu. Po pierwsze, ja osiągam nieregularne przychody. Automatyzacja regularnego inwestowania to świetne rozwiązanie dla osób mających regularne wpływy, na przykład comiesięczne. Z tego samego powodu raczej nie korzystam ze zleceń cyklicznych w Interactive Brokers.

Po drugie, dla mnie pierwszym wyborem są zawsze rachunki emerytalne, które każdemu polecam rozważyć w pierwszej kolejności. Pozwalają oszczędzać na podatkach oraz nie trzeba się bawić w żadne deklaracje podatkowe. XTB oferuje rachunek “zwykły” (czyli standardowo opodatkowany), który w mojej ocenie może się sprawdzić przede wszystkim jako uzupełnienie, gdy limity wpłat na IKE i IKZE są za małe (albo gdy rachunki emerytalne z innych powodów nam nie odpowiadają).

Po trzecie, dla mnie ważne jest też to, aby część aktywów inwestować przez brokera zarejestrowanego za granicą, aby zdywersyfikować ryzyko lokalizacji inwestycji (XTB to instytucja Polska). Jednak nie każdy musi mieć w tym aspekcie tak silną preferencję jak ja. Dla wielu osób ważniejsze może być to, że obsługa w XTB jest w języku polskim oraz że broker wystawia PIT-8C, co ułatwia rozliczenie podatkowe. “Plany” mają też kilka przewag na zleceniami cyklicznymi w IBKR (zakres instrumentów, brak ryzyka niezrealizowania transakcji z powodu niedopasowania waluty przelewu do waluty notowania ETF-u, przy najmniejszych kwotach korzystniejsze kosztowo).

Z całą pewnością jest też wiele osób, które po prostu “chcą od czegoś zacząć”. Mnogość opcji, którą oferuje np. Interactive Brokers może zwyczajnie przytłaczać. Z tego punktu widzenia prostota XTB może być dużym atutem (interfejs w XTB jest bardzo przyjemny). Jestem przekonany, że może to być świetne miejsce na początek. Być może z czasem taka osób poczuje potrzebę przeniesienia się gdzie indziej, a może już tam zostanie, kto wie.