Czym jest wskaźnik struktury kapitału? Jak brzmi złota zasada finansowania? Ile spółek ją zachowuje? Jak duże znaczenie ma branża? Jak wygląda związek między wskaźnikiem struktury kapitału a rentownością kapitału własnego?
Czym jest wskaźnik struktury kapitału?
Wskaźnik struktury kapitału jest ilorazem kapitału własnego i zobowiązań. Jest jednym ze wskaźników informujących o zadłużeniu spółki.
Wskaźnik struktury kapitału jest odwrotnością wskaźnika zadłużenia kapitału własnego. Można więc powiedzieć, że dostarczają tą samą informację – jest ona jedynie inaczej wyrażona. Również wskaźnik zadłużenia ogólnego dostarcza informację pokrewną.
Przykładowo, jeśli wskaźnik struktury kapitału wynosi 4, wskaźnik zadłużenia kapitału własnego wyniesie 0,25, a wskaźnik zadłużenia ogólnego – 0,2. Gdyby wskaźnik struktury kapitału wynosił 2, wskaźnik zadłużenia kapitału własnego wyniósłby 0,5, a wskaźnik zadłużenia ogólnego – 0,33.
Złota Zasada Finansowania (Złota Reguła Finansowa)
W oparciu o wskaźnik struktury kapitału sformułowana została Złota Zasada Finansowania (in. Złota Reguła Finansowa). Zakłada ona, że wskaźnik struktury kapitału powinien wynosić przynajmniej 1. Oznacza to, że sytuacją pożądaną jest gdy kapitał własny jest wyższy, niż zobowiązania.
Wskaźnik struktury kapitału ≥ 1
Nominanta czy stymulanta?
Złota Zasada Finansowania zakłada, że im wyższy wskaźnik struktury kapitały tym lepiej, co oznacza że wskaźnik struktury kapitału powinniśmy określić jako stymulantę. Niektóre źródła podają jednak, że zbyt wysoka wartość wskaźnika struktury kapitału jest złym sygnałem, ponieważ oznacza, że spółka w zbyt małym stopniu posiłkuje się kapitałem obcym, uzyskując niższą rentowność i ponosząc koszty utraconych korzyści. Przy takim założeniu wskaźnik struktury kapitału jest nominantą – pożądane jest, aby jego wartość zawierała się w pewnym optymalnym przedziale. Trudno jest jednak określić górną granicę takiego przedziału.
Ograniczenia
Złota zasada finansowania nie ma zastosowania do banków i ubezpieczycieli, ze względu na specyficzny charakter ich ryzykownym. Gdyby ją zastosować, okazałoby się że cały sektor finansowy musielibyśmy ocenić jako skrajnie ryzykowny (bardzo niskie poziomy kapitału własnego względem obcego).
Złota zasada finansowania – które spółki zachowują?
Przeciętna wartość wskaźnika struktury kapitału wynosi 1,14. Złota zasada finansowania zachowana jest w odniesieniu do większości spółek GPW. Chociaż te, dla których nie jest zachowana, wcale nie są małą grupą. Czy to oznacza, że w przypadku tych spółek struktura kapitału jest „niezdrowa”? Niekoniecznie, Złota zasada finansowania nie jest tak uniwersalna, nie można jej przyjmować bezwzględnie. Ostatecznie wszystko zależy od branży i specyfiki danej spółki.
Spółki o najwyższym i najniższym wskaźniku struktury kapitału
Wśród spółek, które w najwyższym stopniu zachowują złota zasadę finansowania znajdziemy Celon Pharma, Oncoarendi, LiveChat, CD Projekt czy 11 bit. W ich przypadku wskaźnik struktury kapitału jest skrajnie wysoki. Na drugim biegunie mamy spółki takie jak Play, BAHolding, Budimex, Eurocash czy CCC.
Branże
O tym, że złotej zasady finansowania nie należy przyjmować beznamiętnie świadczy też poniższy diagram. Pokazuje on, rozkład wskaźnika struktury kapitału według branży. Gdyby trzymać się sztywno złotej zasady finansowania, aż 8 branż charakteryzowałoby się „niezdrową” przeciętną (mediana) strukturą kapitału (przemysł drzewny, budownictwo czy hotele i restauracje wręcz bardzo niezdrową). Każda branża ma jednak po prostu swoją specyfikę.
Wskaźnik struktury kapitału a ROE
Złota zasada finansowania zakłada, że im wyższy wskaźnik struktury kapitału, tym lepiej. Jeden z wariantów tego wskaźnika (Aktywa / Kapitał własny) występuje w modelu Du Ponta, z którego wynika, że ma on bezpośredni wpływ na rentowność kapitału własnego. Czy jednak wysoka wartość wskaźnika idzie w parze z wysoka rentownością kapitału własnego? Współczynnik korelacji policzony dla wskaźnika struktury kapitału oraz ROE (za ostatnie 12 miesięcy, spółki WIG20, mWIG40, sWIG80) wynosi zaledwie 0,3, co oznacza brak istotnej korelacji. Policzyłem też przeciętną wartość (mediana) ROE dla spółek zachowujących złotą zasadę finansowania – wyniosła 11% i była porównywalna (niewiele większa) z przeciętnym ROE dla spółek nie zachowujących tej zasady (ok. 10%). Z tego płynie wniosek, że ta zależność nie jest aż tak prosta.
Inne zasady finansowania
Złota zasada finansowania nie jest jedyna odnoszącą się do struktury kapitału przedsiębiorstwa. Innymi istotnymi zasadami są złota i srebrna reguła bilansowa, w przypadku których pasywa porównywane są z aktywami.
