Wskaźnik rotacji należności – jak skutecznie spółki ściągają należności?

Co to jest wskaźnik rotacji należności?

Wskaźnik rotacji należności to jeden z bardziej popularnych wskaźników aktywności (efektywności). Obliczany jest jako iloraz przychodów ze sprzedaży oraz przeciętnego poziomu należności. Niektóre źródła podają wzór oparty o przychody ze sprzedaży w ujęciu netto, więc porównując wartości wskaźników z różnych źródeł, warto zwrócić uwagę na sposób kalkulacji.

Wśród innych wskaźników aktywności/efektywności znajdziemy:

• wskaźnik rotacji aktywów
• wskaźnik rotacji zapasów i wskaźnik cyklu zapasów
• wskaźnik rotacji zobowiązań i wskaźnik cyklu zobowiązań
• wskaźnik cyklu należności
• cykl operacyjny i cykl konwersji gotówki

Interpretacja

Wskaźnik rotacji należności informuje o tym, jak skutecznie spółki ściągają swoje należności – ile razy w ciągu roku należności zamieniają się w gotówkę. Im wyższa wartość wskaźnika, tym bardziej skuteczna jest firma w ściąganiu należności oraz tym krótszy jest cykl odzyskiwania gotówki. Można spotkać się z opinią, że “bezpieczna” wartość wskaźnika to przedział 7-10. Ostatecznie jednak kluczowa jest specyfika spółki, dlatego punktem odniesienia powinna być średnia w branży, w której działa spółka. Warto również stosować analizę poziomą – sprawdzać, czy wskaźnik rośnie czy spada, w porównaniu z poprzednimi okresami.

Spółki WIG20, mWIG40, sWIG80

Wśród spółek WIG20, mWIG40, sWIG80 przeciętna wartość wskaźnika wynosi obecnie 6,95. Jest to wartość zbliżona do modelowego przedziału (7-10). Dla zdecydowanej większość spółek wskaźnik mieści się w przedziale 1,75-10,05. Chociaż są też takie, które charakteryzują się wskaźnikiem powyżej 17.

Branże (WIG20, mWIG40, sWIG80)

Średnie wartości wskaźnika, w podziale branżowym, są bardzo zróżnicowane. Branżami o najniższej ściągalności należności są budownictwo, przemysł farmaceutyczny i przemysł elektromaszynowy (średnia nie przekracza 4). Najbardziej efektywne w obracaniu należności są handel detaliczny (20,5), hotele i restauracje (12,3)  oraz przemysł paliwowy (9,68). Trzeba jednak być ostrożnym z wnioskami co do przemysłu drzewnego, spożywczego, deweloperów, rynku kapitałowego i handlu detalicznego. W obrębie tych branż zróżnicowanie wartości jest bardzo duże. Wygląda na to, że modele biznesowe są bardzo zróżnicowane, choć w niektórych przypadkach spółki mogłyby być chyba lepiej pogrupowane.

W teoretycznie idealnym przedziale zakresu wskaźnika – 7-10 – mieści się jedynie połowa branż (i to nie cała). To pokazuje, jak ważna jest specyfika branży, w której działa firma i wartości typowe dla branży powinno być podstawowym punktem odniesienia.

Najniższa rotacja należności

Najniższa rotacją rotacją należności cechują się Braster, Echo, Famur, Rafako czy Ursus – tu odzyskiwanie gotówki z należności idzie najwolniej. Niska rotacja należności nie oznacza od razu, że spółka kiepsko sobie radzi na rynku, bo są wśród nich takie, które od dłuższego mają świetne notowania. Po raz kolejny wychodzi istotność specyfiki branży.

Najwyższa rotacja należności

Wśród spółek o najwyższej rotacji należności można znaleźć nie tylko te, które świetnie sobie radzą na rynku, lecz też takie którym idzie słabo. Chociaż wydaje się, że wśród spółek o najwyższej rotacji częściej występują spółki z dobrymi notowaniami, niż w grupie o najniższej rotacji należności. Najwyższą skutecznością w odzyskiwaniu należności charakteryzują się Dino, XTB czy Dom Development.

Wskaźnik cyklu należności

W oparciu o wskaźnik cyklu należności skonstruowany został wskaźnik cyklu należności, który pokazuje przeciętny czas ściągania należności, wyrażony w dniach. Powstaje on jako iloczyn odwrotności wskaźnika rotacji należności (średni poziom należności/przychody ze sprzedaży) oraz liczby 365. Dla przykładu, średni wskaźnik rotacji należności wynosi 6,95 –  oznacza to, że przeciętna spółka odzyskuje należności w 53 dni (1 / 6,95 * 365).