Rozmawiając z Dariuszem Grupą na temat analizowania sprawozdań finansowych zwrócił on uwagę, że newralgicznym elementem aktywów są wartości niematerialne i prawne. Zaznaczył, że w szczególności warto sprawdzić skąd bierze się wartość firmy, bo w przypadku pojawienia się problemów z wartością nabytych aktywów, później mogą pojawić się odpisy. Warto zadać sobie pytanie, w których spółkach wartość firmy stanowi dużą część aktywów. Czy ma to jakiś związek z branżą, w której działa firma?
Wartość firmy – definicja
Wartość firmy zalicza się do aktywów trwałych, a konkretnie wartości niematerialnych i prawnych. Wartość firmy wiąże się ze spółkami, który w przeszłości dokonywały przejęć innych podmiotów. Powstaje ona jako nadwyżka ceny zapłaconej za przejmowane przedsiębiorstwo nad wartością księgową posiadanego przez nie majątku.
Wartość firmy a wartość przedsiębiorstwa
Czy wartość firmy i wartość przedsiębiorstwa to to samo? Nie, trzeba rozróżnić te pojęcia. Wartość firmy jest pozycją, którą zobaczymy w bilansie spółki, jako element aktywów trwałych. Zupełnie innym pojęciem jest enterprise value, czyli wartość przedsiębiorstwa (zwana też czasem wartością całej firmy). Wartość przedsiębiorstwa to suma wartości rynkowej akcji powiększona o rynkową wartość długu i pomniejszona o środki pieniężne. Wartość przedsiębiorstwa pojawia się w liczniku wskaźnika EV/EBITDA, który jest wykorzystywany w analizie porównawczej.
Wartości firmy w bilansie – spółki WIG
Wśród spółek szerokiego rynku wartość firmy w bilansie stanowi przeciętnie 0,34%. Widać więc, że wartość firmy pojawia się w na prawdę niewielkiej liczbie spółek. W prawie 140 przypadkach tej pozycji nie znajdziemy w ogóle – te spółki po prostu nigdy nie przejmowały innych podmiotów. W zdecydowanej większości spółek wartość firmy nie stanowi więcej, niż kilka procent aktywów. Z drugiej strony kilkadziesiąt spółek wykazuje dział wartości firmy w sumie bilansowej powyżej 10%.
Wysoki udział wartości firmy
W kilkudziesięciu przypadkach udział wartości firmy w sumie bilansowej wynosi ponad 10%. Rekordowe udziały to:
- ponad 70% – Private Equity Managers,
- ponad 60% – Asseco BS
- ponad 50% – Novaturas, Morizon, Asseco SEE
- ponad 40% – Asseco SEE, ASM Gropup, Skarbiec Holding, Sygnity
Branże
Przeciętne udziały wartości firmy w bilansie w poszczególnych branżach wynoszą przeważnie kilka procent. Na pierwszy rzut oka zdecydowanie wyróżnia się telekomunikacja. Jednak trzeba pamiętać, że w tej grupie znalazły się tylko 3 spółki, a w pozostałych grupach po kilkadziesiąt. Ciężko więc porównywać ze sobą grupy o tak zróżnicowanej liczbie komponentów. Patrząc na poniższy diagram należałoby raczej stwierdzić, że przeciętne wartości dla branż niewiele się od siebie różnią. Można by więc powiedzieć, że branża nie ma za bardzo znaczenia, że nie ma branż bardziej “podatnych na przejęcia”, raczej zależy to od modelu biznesowego danej spółki.
Wartość firmy a wartości niematerialne i prawne
Wartość firmy nie musi być jedynym elementem wartości niematerialnych i prawnych. Wręcz przeciwnie, tych elementów może być dużo więcej. Jaką część WNiP przeważnie stanowi wartość firmy? Biorąc pod uwagę spółki należącego do WIG (dane za 2017) wartość firmy przeciętnie stanowiła ona ok 1/4 wartości WNiP. Mniej więcej jedna trzecia spółek była w ogóle pozbawiona tej pozycji w bilansie. W pozostałych przypadkach ten udział był bardzo zróżnicowany.
