Czym jest marża brutto na sprzedaży? Jaką marżą charakteryzują się spółki GPW? Jak branże różnią się między sobą pod względem marży? Jak marża brutto na sprzedaży przekłada się na marżę zysku netto?
Czym jest marża brutto ze sprzedaży?
Marża brutto na sprzedaży (inaczej marża brutto, gross margin) to jeden ze wskaźników rentowności. Informuje o tym, ile wynosi zysk brutto na sprzedaży w stosunku do przychodów. Zysk brutto obejmuje różnicę między przychodami ze sprzedaży a kosztami wytworzenia.
Koszty wytworzenia to wszystkie koszty poniesione w danym okresie sprawozdawczym związane (bezpośrednio) z procesem wytworzenia. Nie zawierają kosztów sprzedaży, np. opakowań, transportu, załadunku, prowizji pośredników, reklamy, itd.
Marża brutto bywa kalkulowana w oparciu o różne okresy, np. za ostatni kwartał lub za 4 kwartały. Warto zwrócić na to uwagę porównując wartości wskaźników w różnych źródłach.
Marża brutto czy marża zysku brutto?
Marża brutto (marża zysku brutto na sprzedaży) bywa czasem mylona z marżą zysku brutto. Nazwy brzmią podobnie, to jednak dwa zupełnie różne wskaźniki. Marża brutto jest kalkulowana w oparciu o zysk brutto ze sprzedaży, natomiast marża zysku brutto – w oparciu o zysk brutto.
Marża brutto ze sprzedaży – spółki WIG20, mWIG40, sWIG80
Przeciętna wartość marży brutto ze sprzedaży wynosi (obecnie) 23% (dane za ostatnie 4 kwartały). Spółki najczęściej charakteryzują się marżą w granicach 10-30%. Można jednak znaleźć takie, choć jest ich niewiele, których marża brutto podchodzi pod 90%.
Branże
Różnice między spółkami zależą od branży, w której działają oraz oczywiście od specyfiki danej spółki. Najniższe marże brutto występują w:
- budownictwie
- handlu hurtowym
- przemyśle metalowym
Najwyższe marże spotkamy m.in. w branżach:
- rynek kapitałowy,
- przemysł farmaceutyczny
- handel detaliczny
Najniższe marże
Marża brutto może przyjmować wartości ujemne – w przypadku ujemnych zysków (Braster, Elbudowa). Najniższe marże (dodatnie) spotkamy obecnie m.in. w spółkach: Torpol, Pep, AB PL, Polimex, Asbis, Trakcja, ABC Data, Mirbud. Jak widać, wśród nich duża jest reprezentacja branży handlowej (hurt) oraz budowlanej.
Analiza historyczna marży brutto pokazuje, że ta marża niekoniecznie podlega mocnym zmianom. W niektórych branżach/spółkach niska marża po prostu jest regułą. Widać to m.in. na ABC Data czy AB SA.
Wyższa zmienność oczywiście się zdarza, jak w przypadku Elbudowa czy Rafako. Jednak gdyby wartość wskaźnika zestawić z notowaniami spółki, zmienność wskaźnika bardzo rzadko ma odzwierciedlenie w notowaniach.
Najwyższe marże
Na drugim biegunie mamy spółki o bardzo wysokiej marży brutto, w wielu przypadkach nawet ok 90%. W większości przypadków są to spółki, które na giełdzie od dłuższego czasu zachowują się przyzwoicie. Tak wysoki poziom marży dotyczy przede wszystkim spółek, których produkt nie ma postaci fizycznej, np. spółki z branży IT. Spora jest też reprezentacja spółek z branży handlu detalicznego.
W przypadku większości spółek o marży przekraczającej 50%, historyczne wartości marży są praktycznie stałe (np. Quercus czy LiveChat).
Za tak wysokimi marżami, jak wyżej, przeważnie nie stoi jakiś fantastyczny wzrost efektywności, lecz po prostu specyfika (struktury kosztów) danej spółki. Choć zdarzają się wyjątki, jak na przykład Stalexport. Marża potrafi też fluktuować w rytm koniunktury giełdowej, co widać na przykładzie Monnari. Zmienność jednak jest raczej łagodna.
Marża brutto a marża zysku netto
Historia pokazuje, że notowania akcji są ściśle powiązane z zyskami spółek. Obliczyłem współczynnik korelacji między marżą zysku netto a innymi marżami. Korelacja marży zysku netto z marżą zysku na sprzedaży, zysku operacyjnego oraz zysku brutto wynosi ok 99%. Jednak, co ciekawe, korelacja z marżą brutto (ze sprzedaży) jest bardzo niska – wynosi jedynie ok. 40%. To pokazuje jak małe przełożenie na wynik netto mają bezpośrednie koszty wytworzenia, a jak duża jest waga kosztów sprzedaży.
