Jakie ETF-y pod IKE/IKZE?

IKE/IKZE pozwalają na optymalizację podatkową, ale w przypadku zagranicznych ETF-ów nasza “tarcza podatkowa” bywa dziurawa. Kluczem do sukcesu jest wybór odpowiednich ETF-ów, dzięki którym możemy uniknąć zapłacenia podatku u źródła (pobieranego w kraju rejestracji funduszu). Oprócz tekstu dostępny jest też skrót w formie wideo (poniżej).

Które domy maklerskie oferują IKE/IKZE (ETF-y krajowe i zagraniczne)

Rachunki IKE/IKZE dostępne są obecnie przez 7 odmów maklerskich. Przeważnie oferowane są oba typy rachunku, a czasem tylko jeden z nich. Każdy z tych rachunków umożliwia dostęp do ETF-ów notowanych na polskiej giełdzie. Na GPW jest ich tylko kilka. Ale niektóre domy maklerskie w ramach IKE/IKZE dodatkowo zapewniają dostęp do ETF-ów zagranicznych, więc paleta wyboru powiększa się do kilkuset. Na ten moment są to tylko dwa domy maklerskie: DM BOŚ i BM mBank. Nad ofertą pracuje też Santander, ale z tego co wiem nie skończyli jeszcze tego projektu. ETF-y zagraniczne są też dostępne w kilku innych domach maklerskich (np. XTB), ale nie w ramach IKE/IKZE.

Rodzaje ETF-ów

Z punktu widzenia wyboru ETF-ów pod IKE/IKZE znaczenie ma podział ze względu na dywidendę. ETF-y można podzielić na:

1. Akumulujące dywidendę
2. Dystrybuujące dywidendę

Łatwo je rozpoznać po nazwie. W nazwie akumulujących występuje oznaczenie (Acc), a dystrybuujących oznaczenie (Dist).

W przypadku ETF-ów akumulujących nie otrzymujemy dywidend, które ETF uzyskuje z tytułu posiadania akcji (lub innych instrumentów). Są one akumulowane, czyli powiększają warto aktywów funduszu. Ten typ ETF-ów nie rodzi żadnych problemów z kontekście efektywności podatkowej IKE/IKZE.

ETF-y dystrybuujące dywidendę okresowo wypłacają dywidendy z tytułu posiadania akcji (lub innych instrumentów finansowych, w które inwestują). I tu się rodzi pewien problem. Dywidendy wypłacane przez zagraniczny fundusz ETF są pomniejszane o tzw. podatek u źródła, który obowiązuje w kraju rejestracji funduszu. Na różnych rynkach stawki są różne, bywa że są dużo wyższe niż w Polsce (u nas  – 19%). Tego, że oszczędzamy w ramach IKE/IKZE fundusz nie wie, a gdyby wiedział nic by to nie zmieniało – podatek u źródła (w kraju rejestracji ETF) musiałby zostać potrącony. Ale istnieje rozwiązanie tego problemu – inwestowanie w ETF-y, które obowiązuje zerowa stawka podatku u źródła.

Rezydentura ETF-ów

Zagraniczne ETF-y dostępne przez mBank i BOŚ bywają zarejestrowane w 8 różnych lokalizacjach. Które ETF-y obowiązuje zerowa stawka podatku u źródła? Na podstawie zestawienia Deloitte – podatek u źródła (Withholding Tax Rates) są to: Irlandia, Luksemburg, Zjednoczone Królestwo, i Jersey. Taki stan rzeczy obowiązuje przynajmniej w 2020 roku. Fundusze zarejestrowany na tych rynkach powinniśmy (obecnie) preferować.

Bułgarię i Holandię w zasadzie można by pominąć w całej analizie, bo na tych rynkach rejestrowanych jest jedynie po jednym ETF-ie. Natomiast znaczenie mają Niemcy i Francja. Jest tam zarejestrowanych całkiem sporo ETF-ów, a stawki podatkowe są dość wysokie – odpowiednio 26,375% oraz 28%. Tych rynków w miarę możliwości lepiej unikać.

Jak dużo jest “ETF-ów 0%”?

Dobrą informacją jest, że ETF-y, które obowiązuje stawka 0% stanowią zdecydowaną większość – ok 80% obecnej oferty w obu domach maklerskich (na poniższym diagramie są zaznaczone kolorem żółtym). Najwięcej ETF-ów zarejestrowanych jest w Irlandii i Luksemburgu, a UK i Jersey są raczej uzupełnieniem oferty.

Spośród funduszy, gdzie nie obowiązuje stawka 0% trzeba zwrócić szczególną uwagę na Niemcy – tamtejszych ETF-ów jest najwięcej. Bułgaria i Holandia są w zasadzie pomijalne (po 1 ETF-ie).

W przypadku obu domów maklerskich (BOŚ i mBank) powyższe proporcje są bardzo podobne.

Podsumowując, zarówno w DM BOŚ jak i BM mBank ETF-y obowiązujące zerowa stawka podatku u źródła stanowią zdecydowaną większość oferty – ok. 80%. Co prawda, mBank oferuje trochę więcej funduszy, ale nie ma się co do tego za bardzo przyzwyczajać, bo obaj brokerzy mocno konkurują one ze sobą i ich oferta cały czas się zmienia (dzięki czemu dla nas – klientów – jest coraz bardziej atrakcyjna).

Gdzie są notowane “ETF-y 0%”?

Trzeba pamiętać, że kraj rejestracji ETF oraz rynek na którym są notowane to generalnie dwie różne rzeczy. Na danym rynku mogą notowane ETF-y zarejestrowane w różnych krajach.

ETF-y dostępne w BM mBank notowane są na 2 rynkach:

• Niemcy (Frankfurt)
• Wielka Brytania (Londyn)

Na rynku niemieckim (Frankfurt) większość ETF-ów obowiązuje stawka 0% – jest ich 149, a pozostałych 55. Na giełdzie w Londynie prawie wszystkie ETF-y z wyjątkiem jednego to obowiązuje zerowa stawka podatku (ale jest 1 wyjątek)

ETF-y dostepne w DM BOŚ notowane są na 5 rynkach:

• Niemcy (Frankfurt)
• Holandia (Amsterdam)
• Wielka Brytania (Londyn)
• Francja (Paryż)
• Szwajcaria (Zurych)

Proporcje ETF-ów 0% do pozostałych są podobne jak w BOŚ-iu. W przypadku Londynu wszystkie ETF-y obowiązuje zerowy podatek u źródła. Ale lepiej nie przyjmować reguły, że “Londyn = ETF-y dobre pod IKE”, bo jednak w miarę rozwoju oferty to się może zmieniać.

Kto emituje “ETF-y 0%”?

Emitenci ETF-ów rejestrują fundusze w różnych lokalizacjach, gdzie obowiązują różne stawki podatku u źródła. Poniżej przykłady emitentów i miejsc, gdzie ich fundusze bywają zarejestrowane:

• Lyxor: Francja, Luksemburg
• iShares: Irlandia, Niemcy,
• X-Trackers: Luksemburg, Irlandia, Niemcy
• Wisdomtree: Niemcy, Jersey, UK
• Amundi: Francja, Luxemburg
• Van Eck: Holandia, Irlandia

Na marginesie, spośród funduszy ETF dostępnych na GPW (obecnie) tylko jeden fundusz ETF wypłaca dywidendę – jest to Lyxor S&P500. Fundusze Lyxor-a bywają zarejestrowane we Francji, ale ten akurat jest w Luksemburgu, więc z punktu widzenia IKE/IKZE (efektywność podatkowa) byłby to dobry wybór. A jeżeli kupujesz go poza IKE/IKZE, pamiętaj że powinieneś od dywidendy samodzielnie obliczyć i zapłacić podatek, bo nie dzieje się to automatycznie.

Zdarzają się emitenci, których fundusze są zarejestrowane tylko na jednym rynku. Takim przykładem jest Irlandia – tylko tam swoje fundusze zarejestrowali:

• Fidelity
• Invesco
• SPDR
• Vanguard

Jakie ETF-y pod IKE/IKZE?

Podsumowując, najlepszy rodzaj ETF-ów z punktu widzenia IKE/IKZE to fundusze akumulujące dywidendę. Są efektywne podatkowo (nie płacimy podatku od dywidendy, bo nie jest ona wypłacana lecz powiększa wartość aktywów funduszu). Poza tym wygodne jest to, że nie musimy samodzielnie jej reinwestować.

Jeżeli wśród funduszy akumulujących dywidendę nie ma takiego, który stosuje pożądaną przez nas strategię, można można sięgnąć po fundusze dystrybuujące dywidendę, jednak warto wybierać fundusze zapewniające efektywność podatkową. Biorąc pod uwagę aktualne stawki podatkowe są to następujące lokalizacje:

• Irlandia
• Luksemburg
• UK
• Jersey

O ile fundusze akumulujące i dystrybuujące łatwo rozpoznać (w nazwie “Acc” lub ‘Dist”), nieco trudniej jest z rezydenturą. Można oczywiście przeglądać KIID-y, ale to dość czasochłonne. Ale jeżeli w zestawieniu funduszy ETF, które analizujemy widnieją numery ISIN to “jesteśmy w domu” – kraj rejestracji “zaszyty” jest w pierwszych dwóch literach numeru ISIN:

• Irlandia:          IE…
• Luksemburg: LU…
• UK:                  GB…
• Jersey:             JE…