ETF – jak rozliczać podatki inwestując przez brokera zagranicznego?

Inwestując w ETF-y przez rachunek “zwykły“, czyli standardowo opodatkowany, od zysków należy płacić podatki. Poziom skomplikowania rozliczenia zależy od instytucji oraz wykorzystywanych instrumentów i usług. Wybierając polskiego brokera rozliczenie może być bardzo proste dzięki dostarczanemu przez brokerów formularzowi PIT-8C. Brokerzy zagraniczni takiego formularza raczej nie zapewniają, jednak istnieje kilka rozwiązań tego problemu. W tym materiale dowiecie się, jak się rozliczać inwestując przez brokera zagranicznego. Zobaczycie jak uzyskać dane do deklaracji podatkowych oraz jak je złożyć przez portal podatkowy podatki.gov.pl.

⚠️ UWAGA! Aby zdobyć podstawowe informacje o rozliczaniu podatków od ETF, warto sięgnąć po wpis “ETF – jak rozliczać podatki? Przewodnik krok po kroku“.

Obowiązek rozliczenia

Inwestując w ETF-y przez rachunek “zwykły“, czyli standardowo opodatkowany, trzeba się liczyć z obowiązkiem rozliczania podatków. Ale na podatkowy ból głowy jest prosta recepta. Aby uniknąć tego przykrego obowiązku, warto korzystać z rachunków emerytalnych.

Inwestując przez rachunek “zwykły“, obowiązek rozliczenia pojawia się po każdym roku, w którym doszło do zdarzenia podatkowego (np. dokonaliśmy sprzedaży, otrzymaliśmy zagraniczną dywidendę). Deklaracje podatkowe składa się, bez względu na to czy osiągnęliśmy zysk czy stratę. W przypadku straty podatku co prawda się nie płaci, ale jej wykazanie jest niezbędne, aby móc ją odliczyć w przyszłości.

Deklaracje podatkowe składa się do końca kwietnia (jeżeli ta data wypada w dniu wolnym od pracy, to termin wydłuża się do kolejnego dnia roboczego). Przykładowo: jeżeli w 2023 roku dokonaliśmy sprzedaży, to w 2024 roku trzeba będzie się rozliczyć, składając deklaracje podatkowe najpóźniej 30 kwietnia.

Po roku, w którym inwestor zawierał tylko transakcje kupna, a do sprzedaży nie dochodziło (i nie było innych zdarzeń podatkowych, np. dywidend), obowiązek podatkowy nie powstanie, więc nie trzeba się rozliczać. A zatem, robiąc tylko dopłaty do portfela, na przykład inwestując w ETF multi-asset (typu akumulującego), można nie zaprzątać sobie głowy podatkami aż do chwili, gdy zechcemy skorzystać ze zgromadzonego kapitału, czyli sprzedaży.

⚠️ UWAGA! Aby dowiedzieć się więcej rozliczeniu podatkowym, warto sięgnąć po wpis “ETF – jak rozliczać podatki? Przewodnik krok po kroku“

Korzystając z zagranicznych brokerów rozliczeniu najczęściej podlegać będą:

• Podatek “giełdowy” — objęte są nim dochody ze sprzedaży instrumentów
• Podatek “Belki” — przede wszystkim dywidendy z ETF-ów zagranicznych

Jeżeli chcemy uniknąć rozliczania dywidend, warto korzystać z ETF-ów akumulujących. Dzięki nim całkowicie odpada spora część “podatkowego bólu głowy”.

Niektórzy brokerzy, jak Interactive Brokers, pozwalają na uzyskiwanie dodatkowych przychodów, m.in. z tytułu oprocentowania wolnych środków czy pożyczania papierów. Te kategorie przychodów są objęte podatkiem “Belki” i rozlicza się je podobnie jak dywidendy z ETF-ów zagranicznych.

Aby rozliczyć podatek “giełdowy” i podatek “Belki” należy złożyć formularz PIT-38. Oba typy podatków w PIT-38 rozlicza się osobno:

• podatek “giełdowy” — sekcja C (wpisuje się przychody i koszty ich uzyskania),
• podatek “Belki” — sekcja G (wykazuje się podatek należny oraz podatek już zapłacony zagranicą).

⚠️ UWAGA! Aby dowiedzieć się więcej o podatku “giełdowym” i podatku “Belki”, warto sięgnąć po wpis “ETF – jak rozliczać podatki?“

W przypadku polskich brokerów oraz brokerów zagranicznych prowadzących w Polsce działalność w formie oddziału (np. Finax) klienci otrzymują formularz PIT-8C. Zawiera on podsumowanie dochodów ze sprzedaży instrumentów, dzięki czemu rozliczenie podatkowe może być bardzo proste. Dzięki niemu wypełnienie PIT-38 to “bułka z masłem”, bo wystarczy przepisać odpowiednie wartości z jednego formularza do drugiego. Co więcej, rozliczając się przez podatki.gov.pl na podatnika czekał będzie wstępnie wypełniony przez fiskusa PIT-38, więc wartości będą już “przepisane”.

W przeciwieństwie do nich brokerzy zagraniczni (nie prowadzący w Polsce działalności w formie oddziału) nie zapewniają PIT-8C i na portalu podatkowym podatki.gov.pl na inwestora nie będzie czekał wstępnie wypełniony PIT-38. To utrudnia rozliczenie. Jednak, w przypadku części brokerów można łatwo uzyskać “odpowiednik PIT-8C”, czasem nawet bezpłatnie. Warto dodać, że takie “odpowiedniki PIT-8C” przeważnie zawierają też rozliczenie dywidend, czego PIT-8C nie obejmuje.

Jak uzyskać odpowiednik “PIT-8C”?

Jeżeli inwestor nie otrzyma PIT-8C od swojego brokera, uzyskanie odpowiednich danych, które trzeba wpisać do PIT-38, leży po jego stronie. Nie oznacza, że będzie to musiał wykonywać obliczenia “na piechotę” (chociaż przy niewielu transakcjach może to być bardzo proste). Zaczynają powstawać narzędzia podatkowe, dzięki którym można uzyskać raport podatkowy, będący “odpowiednikiem PIT-8C“. Zdarzają się też brokerzy, którzy wychodzą naprzeciw klientom i sami taki raport zapewniają.

Przykładem brokera, który dostarcza klientom własny raport podatkowy, pomimo że nie ma takiego obowiązku, jest Saxo Bank. Taki raport, w przeciwieństwie do PIT-8C, obejmuje nie tylko dochody ze sprzedaży, ale też przychody z dywidend. Uwzględnia on także przychody z pożyczania papierów wartościowych oraz odsetki od wolnych środków, jeżeli inwestor je uzyskał. W momencie pisania tego artykułu broker zapewniał go klientom bezpłatnie.

Raport podatkowy swoim klientom oferuje także Exante, jednak jego uzyskanie jest płatne.

Rośnie też grono brokerów, których klienci mogą uzyskać “odpowiednik PIT-8C” za pośrednictwem narzędzi podatkowych, tworzonych przez niezależne firmy. Są wśród nich narzędzia płatne (np. PITFX.pl, Ussoft.usstocks.pl), częściowo płatne (np. KalkulatorGieldowy.pl) oraz bezpłatne (np. PodatekGieldowy.pl, Ibkrpit.pl). Dzięki tym narzędziom można rozliczyć takich brokerów jak Interactive Brokers, Lynx, Degiro, eToro, Tastytrade, Trading212, Exante czy Saxo Bank.

• Raporty generowane przez narzędzia podatkowe przeważnie obejmują rozliczenie dywidend oraz zapewniają dane do formularzy PIG/ZG (chociaż solidne przesłanki wskazują, że można ich nie składać).
• Różnią się przede wszystkim zakresem obsługiwanych instytucji i obejmowanych zdarzeń podatkowych (niektóre obejmują nie tylko dywidendy ale też oprocentowanie wolnych środków czy przychody z pożyczania papierów) oraz metodologią przeliczeń walutowych (co niestety odzwierciedla poziom skomplikowania polskiego prawa podatkowego). Różnice mogą też dotyczyć definicji rynku w kontekście liczby formularzy PIT/ZG do wypełnienia.

Jeżeli narzędzia podatkowe nie obsługują brokera, z którego korzysta inwestor (lub nie chce on z nich korzystać), pozostaje wykonać obliczenia samodzielnie. Jeżeli transakcji było niewiele, może to być całkiem proste. Jednak szczegółowe omówienie tego tematu zostawimy na inną okazję.

Podatki.gov.pl

Po uzyskaniu raportu podatkowego będącego “odpowiednikiem PIT-8C” (lub wykonaniu obliczeń samodzielnie) można przystąpić do wypełnienia formularza PIT-38. Deklaracje podatkowe bardzo wygodnie składa się przez rządowy portal podatki.gov.pl. Można się do niego zalogować np. przez profil zaufany. Po zalogowaniu wyświetli się strona główna portalu podatkowego (e-Urząd Skarbowy). Aby przejść do składania deklaracji należy kliknąć “Twój e-PIT” (menu z lewej strony).

Jeżeli korzystaliście wyłącznie z brokera zagranicznego, który nie dostarcza PIT-8C, wstępnie wypełniony PIT-38 nie będzie na Was czekał. Dlatego, na liście formularzy z prawej strony należy wyszukać “PIT-38” i kliknąć przycisk “Złóż PIT-38“.

Wyświetli się kilkanaście pozycji ze edytowalnymi szczegółami rozliczenia. Wartość dochodu będzie wynosić 0. Klikamy link “Edytuj” z prawej strony.

Wyświetli się lista źródeł dochodów/przychodów. Jeżeli macie do rozliczenia:

• podatek “giełdowy”, w związku ze sprzedażą instrumentów przez brokera zagranicznego, wybieracie “Inne przychody, w tym uzyskane za granicą oraz odpłatne zbycie walut wirtualnych art. 30B ust. 1A ustawy“,
• podatek “Belki”,  z tytułu zagranicznych dywidend, zagranicznych odsetek czy przychodów z pożyczania papierów, wybieracie “Zryczałtowany podatek od przychodów (dochodów), w tym uzyskanych poza granicami Polski”,
• Straty z lat ubiegłych – wybieracie “Straty z lat ubiegłych“.

Jeżeli macie do rozliczenia zarówno podatek “giełdowy” jak i podatek “Belki”, musicie dodać oba źródła przychodów/dochodów. Kolejność dodawania źródeł nie ma znaczenia. W następnym akapicie (Podatek “giełdowy”) zobaczycie, jak dodaje się dochody podlegające pod podatek od sprzedaży instrumentów. Dodawanie przychodów z zagranicznych dywidend, odsetek czy przychodów z pożyczania papierów opisane jest w kolejnym akapicie (Podatek “Belki”). Jeżeli osiągnęliście przychody jedynie ze źródeł, które podlegają podatkowi “Belki”, akapit “Podatek giełdowy” możecie pominąć.

Podatek “giełdowy”

Podatek “giełdowy” to nieformalna nazwa podatku, którym objęte są dochody ze sprzedaży instrumentów finansowych na giełdzie. Jednak na liście źródeł przychodów nic takiego nie znajdziemy. Aby rozliczyć podatek “giełdowy”, na liście źródeł wyszukujecie “Inne przychody, w tym uzyskane za granicą oraz odpłatne zbycie walut wirtualnych art. 30B ust. 1A ustawy” i klikacie przycisk “Dodaj“. Wyświetli się 5 pól, lecz interesują nas jedynie pierwsze dwa (trzy pozostałe dotyczą walut wirtualnych) i wypełniamy je następująco:

• “Przychód (zł)” — podajemy sumę przychodów w przeliczeniu na PLN (w przykładzie poniżej — 10 000 zł). Jeżeli rozliczacie transakcje u kilku brokerów, którzy nie wystawili Wam PIT-8C, podajecie sumę wszystkich przychodów (musicie sami ją obliczyć).
• “Koszty uzyskania przychodów (zł)” — podajemy sumę kosztów w przeliczeniu na PLN (w przykładzie poniżej — 5 000 zł). Jeżeli rozliczacie transakcje u kilku brokerów, którzy nie wystawili Wam PIT-8C, podajecie sumę wszystkich kosztów (musicie sami ją obliczyć).

Jako, że dochody zostały uzyskane za granicą poniżej zaznaczacie checkbox “Przychody uzyskane za granicą“.

“Lista dochodów z zagranicy” – instrukcja wskazuje, że jeżeli uzyskaliście przychód (dochód) ze zbycia papierów wartościowych powinniście kliknąć “Dodaj dochód“, a następnie wybrać “Inne przychody uzyskane za granicą” i na tej podstawie zostanie utworzony załącznik PIT/ZG. Jednak warto uwzględnić, że Ministerstwo Finansów w “Broszurze informacyjne do zeznania PIT-38” (screen poniżej) wskazuje w “części L“, że załącznik PIT/ZG na składa się w przypadku osiągnięcia dochodów, “do których ma zastosowanie metoda odliczenia podatku zapłaconego za granicą“. Tymczasem “podatek giełdowy” płaci się w całości w Polsce, więc nie ma co odliczyć. Z tego można wyciągnąć wniosek, że w tym przypadku składanie PIT/ZG jest bezzasadne. Więcej na temat składania PIT/ZG dowiecie się w artykule “ETF – jak rozliczać podatki? Przewodnik krok po kroku”

Gdybyście jednak chcieli “dla świętego spokoju” złożyć PIT/ZG, należy zaznaczyć “Inne przychody, w tym uzyskane za granicą” oraz wypełnić 3 pola, które się pojawią poniżej:

• Pierwsze pole (“Poz. 6 z PIT/ZG”) – kraj uzyskania dochodu (w przykładzie poniżej – “NIEMCY“)
• Drugie pole (“Poz. 29. z PIT/ZG”) – wartość dochodu w przeliczeniu na PLN (w przykładzie poniżej – 5000)
• Trzecie pole (“Poz. 30 z PIT/ZG”) – wpisujemy wartość podatku od dochodów zapłaconego za granicą (w przykładzie poniżej – 0)

PIT/ZG składa się osobno dla każdego kraju, w którym został osiągnięty dochód, więc jeżeli osiągnęliście dochód w kilku krajach, dla każdego z osobna trzeba utworzyć PIT/ZG, dodając nowy dochód przyciskiem “Dodaj dochód“. Problem niestety polega na tym, że urzędy skarbowe różnie interpretują “kraj uzyskania dochodu”. Najczęściej przyjmuje się, że chodzi o kraj giełdy, na której doszło do zawarcia transakcji sprzedaży. Ale zdarzają się urzędy skarbowe, które definiują go jako kraj rejestracji domu maklerskiego, przez który dokonano sprzedaży. Po szczegóły odsyłam Was do artykułu “ETF – jak rozliczać podatki? Przewodnik krok po kroku“.

Na samym końcu, bez względu na to czy wypełnialiście pola dedykowane dla PIT/ZG czy nie, klikamy przycisk “Zatwierdź“. Po zatwierdzeniu zobaczycie wprowadzone liczby na liście dochodów. Aby wrócić do widoku głównego (Lista PIT-ów), klikamy u góry link “Powrót“).

Wprowadzone liczby będą się wyświetlać w podsumowaniu “e-PIT-38”. Kwota podatku do zapłaty będzie się wyświetlać na dole (na czerwono). Przed wysyłką warto jeszcze zerknąć kontrolnie na wypełniony PIT-38. W tym celu klikamy przycisk “Podgląd“.

W podglądzie wyświetli się pełny PIT-38 wraz ewentualnymi załącznikami PIT/ZG. Wcześniej wprowadzone przez nas dane będą się wyświetlać w sekcji C, a w sekcji D zobaczymy automatycznie obliczony podatek do zapłaty. Jeżeli wszystko się zgadza, wracamy do widoku głównego (Lista PIT-ów), klikamy u góry link “Powrót“.

Jeżeli nie macie nic więcej do rozliczenia, można wysłać deklarację klikając przycisk “Akceptuj i wyślij“. I odetchnąć z ulgą: ufff, udało się! 💪

Natomiast, jeżeli macie do rozliczenia dodatkowo:

• dywidendy z zagranicznych ETF-ów
• straty z lat ubiegłych

… to przed wysyłką deklaracji trzeba je uwzględnić, edytując Dochód. Należy kliknąć link “Edytuj” z prawej strony (jak wcześniej). Jak dodać te dodatkowe rozliczenia dowiecie się w kolejnych akapitach.

Po uwzględnieniu ewentualnych przychodów podlegających podatkowi “Belki” lub strat z lat z ubiegłych, należy powrócić do sekcji “Twój e-PIT-38” klikając “Powrót“. Aby wysłać deklarację, należy kliknąć przycisk “Akceptuj i wyślij“. Jeżeli okazało się, że macie do zapłacenia podatek, należy go wpłacić na Wasz indywidualny “mikrorachunek podatkowy“.

Jeżeli deklarację mamy wypełnioną a podatek zapłacony, otwieramy szampana 🍾 i świętujemy wypełnienie prawdopodobnie najmniej przyjemnego obowiązku z życia inwestora. 😉

Podatek “Belki”?

Jeżeli korzystaliście z zagranicznych ETF-ów wypłacających dywidendy, trzeba “przyjemność” zabawy z deklaracji zostanie przedłużona. Aby uwzględnić rozliczenie dywidend w sekcji “Twój e-PIT-38” należy edytować “Dochód”, klikając link “Edytuj“.

Podatek “Belki” to nieformalna nazwa podatku, którym objęte są zagraniczne dywidendy, zagraniczne odsetki czy przychody z pożyczania papierów. Jednak na liście źródeł przychodów takich pozycji nie znajdziemy. Aby rozliczyć podatek “Belki”, na liście źródeł wyszukujecie “Zryczałtowany podatek od przychodów (dochodów), w tym uzyskanych poza granicami Polski” i klikacie przycisk” i klikacie przycisk “Dodaj“. Prawda, że intuicyjne? 😀

Wyświetlą się 3 pola, które wypełnia się następująco:

• “Zryczałtowany podatek dochodowy (zł)” — pozostawiamy puste,
• “Zryczałtowane podatek (zł)” — wpisujemy kwotę podatku należnego w przeliczeniu na PLN (w przykładzie poniżej – 190 zł),
• “Podatek zapłacony zagranicą (zł)” — wpisujemy kwotę podatku już zapłaconego zagranicą w przeliczeniu na PLN (w przykładzie poniżej 150 zł).

Skąd wziąć wartości podatku należnego oraz podatku już zapłaconego za granicą? Przeważnie są one uwzględnione w raportach uzyskiwanych za pomocą narzędzi podatkowych. Ewentualnie można też wykonać obliczenia samodzielne. Jest to jednak temat do omówienia na osobną okazję.

Po wypełnieniu pól klikacie przycisk “Zatwierdź“.

Po zatwierdzeniu trafimy z powrotem do listy źródeł przychodów/dochodów gdzie zobaczymy zadeklarowane przez nas wartości. Aby przejść do podsumowania PIT-38 u góry klikamy link “Powrót“.

Wyświetli się podsumowanie wraz z łączną kwotą podatku do zapłaty (na dole, czerwona czcionka). Aby zobaczyć szczegóły wypełnionego PIT-38 klikamy “Podgląd“.

Dane dotyczące podatku “Belki” wyświetlają się w sekcji G. Podatek z tego tytułu wyniósł 40 zł. W tym przykładzie zakładamy, że osiągnięty został dochód podlegający podatkowi “giełdowego” (sekcja C), który wyniósł 950 zł. W polu 49 wyświetla się automatycznie obliczona suma podatków do zapłacenia: 990 zł. Jeżeli wszystko się zgadza, wracamy do podsumowania e-PIT-38, u góry klikając link “Powrót“.

Jeżeli w latach ubiegłych mieliście straty, może dodać je do rozliczenia i w ten sposób obniżyć podatek. Jak to zrobić dowiecie się w  akapicie “Straty z lat ubiegłych“.

Jeżeli nie macie nic więcej do rozliczenia, wysyłacie deklarację klikając przycisk “Akceptuj i wyślij“. PIT-38 wysłany. Gratulacje! 💪

Pozostaje jedynie zapłacić obliczony podatek. Należy go wpłacić na Wasz indywidualny “mikrorachunek podatkowy“.

Straty z lat ubiegłych

Nic tak nie poprawia humoru jak możliwość odliczenia straty. 🙂 Jeżeli mieliście straty, ale nie wiecie jakie są zasady ich rozliczania, odsyłam was do materiału “Jak rozliczać straty z lat ubiegłych“.

Aby uwzględnić straty z lat ubiegłych w sekcji “Twój e-PIT-38” należy edytować “Dochód”, klikając link “Edytuj“.

Wśród wyświetlonych z prawej strony pozycji należy wyszukać “Straty z lat ubiegłych” oraz kliknąć przycisk “Dodaj“.

Wyświetli się pole, w którym należy wpisać wysokość straty. W tym przykładzie przyjmuje stratę do rozliczenia 700 zł. Po wpisaniu klikamy “Zatwierdź”.

Po zatwierdzeniu wyświetli nam się lista źródeł przychodów/dochodów, gdzie zobaczymy zadeklarowaną wartość straty. Aby powrócić do podsumowania e-PIT-38 u góry klikamy link “Powrót”.

Wyświetli się podsumowanie e-PIT-38 wraz z łączną kwotą podatku do zapłaty, po uwzględnieniu zadeklarowanej straty z lat ubiegłych. Aby upewnić się czy wszystko się zgadza, klikamy “Podgląd“.

Wyświetli nam się pełny formularz “PIT-38”. Strata z przeszłości obniża dochód z tytułu sprzedaży papierów, dlatego wartość straty znajduje się w sekcji C w polu 28. W polu G strata się nie wyświetla, bo nie obniża ona podatku “Belki” (którego dotyczy ta sekcja). W polu 49 wyświetli się natomiast łączna wartość podatku do zapłacenia. Aby wrócić do podsumowania PIT-38 u góry klikamy link “Powrót“.

Skoro uwzględniliście podatek “giełdowy” i “Belki” oraz straty z lat ubiegłych, wysyłacie deklarację klikając przycisk “Akceptuj i wyślij“. PIT-38 wysłany. Gratulacje! 💪

Pozostaje jedynie zapłacić obliczony podatek. Należy go wpłacić na Wasz indywidualny “mikrorachunek podatkowy“.

Zignorować PIT-38?

W przypadku zagranicznych domów maklerskich formularz PIT-8C nie jest wystawiany i nie trafia on do urzędu skarbowego, jak w przypadku polskich instytucji. Jeżeli w czyjejś głowie rodzi się pomysł, aby “nie składać deklaracji podatkowej, licząc że fiskus się nie dowie” to zdecydowanie przestrzegam przed takim myśleniem. Za niezłożenie deklaracji podatkowej grożą kary finansowe.

To, że korzystamy z zagranicznego brokera i PIT-8C nie jest wystawiany wcale nie oznacza, że urząd skarbowy nie dowie się o naszej zagranicznej aktywności. Wymiana informacji między urzędami skarbowymi na świecie jest coraz lepsza. Osobiście znam wiele przypadków osób, które “zapomniały” złożyć deklaracji podatkowych, a jednak fiskus upomniał się o “swoje”.

Podsumowanie

Inwestując w ETF-y przez rachunek “zwykły” u zagranicznego brokera rozliczenie podatkowe jest trudniejsze niż u polskiego, bo zagraniczne instytucje zasadniczo nie mają obowiązku wystawiania PIT-8C. Dane do rozliczenia można uzyskać przez narzędzia podatkowe lub ewentualnie obliczyć je samodzielnie. Po ich uzyskaniu pozostaje złożyć deklaracje podatkowe, na przykład przez portal podatki.gov.pl. Przychody/dochody podlegające pod podatek “giełdowy” i “Belki” wykazuje osobno. Podatek “giełdowy” można obniżyć uwzględniając straty z lat ubiegłych